Đau trực tràng - Dấu hiệu bệnh lý không thể coi thường

Đau trực tràng là những cơn đau xuất hiện ở hậu môn, trực tràng hoặc GI (phần dưới của đường tiêu hóa). Mặc dù phổ biến nhưng không thể coi thường các cơn đau tại khu vực này, bởi chúng có thể là tín hiệu cảnh báo ban đầu của nhiều bệnh lý nguy hiểm liên quan đến ruột già, bao gồm: viêm trực tràng, tiêu chảy, hội chứng ruột kích thích và những vấn đề khác.

Đau nhức trực tràng có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nghiêm trọng

Nhận biết dấu hiệu đau trực tràng

Trước khi đi tìm hiểu nguyên nhân gây đau trực tràng và cách khắc phục, chúng ta cần nắm rõ khái niệm đau trực tràng là gì, đau trực tràng là đau ở đâu.

Đau trực tràng là cảm giác đau, khó chịu xuất hiện tại khu vực trực tràng – vị trí nằm dưới và phía sau của hậu môn. Đôi khi, vị trí đau trực tràng có thể xuất hiện ở hậu môn và GI – phần dưới của đường tiêu hóa.

Triệu chứng đau trực tràng có thể bao gồm:

• Cảm giác đau, nhức hoặc căng thẳng tại trực tràng
• Đau dữ dội khi đi tiểu hoặc đi cầu
• Trực tràng co thắt
• Xuất hiện vết sưng hoặc khối u ở hậu môn hoặc trực tràng
• Đau sau ăn hoặc mỗi khi có chuyển động ruột
• Cơn đau kết hợp với tình trạng tiêu chảy, táo bón
• Cảm giác rát, khó chịu hoặc nặng nề ở khu vực trực tràng 
• Bị đau trực tràng khi quan hệ

Táo bón, co thắt trực tràng là các biểu hiện đau trực tràng phổ biến

Đừng coi thường các cơn đau nhỏ nhặt này, bởi chúng có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề nghiêm trọng trong đường tiêu hóa. Dưới đây là những thông tin quan trọng giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân gây đau tức trực tràng – yếu tố cần thiết để xác định phương pháp điều trị phù hợp.

Hiện tượng đau trực tràng là do nguyên nhân nào?

Theo Ts Bs Mai Viễn Phương – Khoa khám bệnh & Nội khoa tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Central Park, hiện tượng đau trực tràng hậu môn được xác định chủ yếu do các nguyên nhân sau: 

Các nguyên nhân chính gây nên tình trạng đau tại trực tràng

Nhìn chung, nguyên nhân gây ra hiện tượng đau nhức trực tràng rất đa dạng và có thể vẫn còn một số nguyên nhân khác chưa được đề cập. Do đó, khi gặp phải các dấu hiệu đau nhức trực tràng, hãy đến ngay các cơ sở y tế để được tư vấn, điều trị kịp thời nhằm cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống.

Dưới đây là một số thông tin quan trọng liên quan đến hiện tượng đau nhức trực tràng có thể bạn sẽ quan tâm!

Đau trực tràng có nguy hiểm không?

Đau trực tràng không phải một căn bệnh riêng biệt mà chỉ là một triệu chứng có thể xuất hiện trong nhiều bệnh lý khác nhau. Tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ và tần suất đau nhức trực tràng mà hậu quả của chúng có thể khác nhau.

Trong một số trường hợp, hiện tượng đau nhức trực tràng không phải vấn đề đáng lo ngại, chẳng hạn như: rối loạn tiêu hóa, rối loạn ruột kích thích, đau trực tràng khi quan hệ, chấn thương,… 

Tuy nhiên, tình trạng đau trực tràng cũng có thể gây ra nhiều nguy hiểm tiềm ẩn với các bệnh lý nghiêm trọng hơn như: viêm trực tràng, ung thư trực tràng, sỏi trực tràng hoặc các vấn đề nhiễm trùng nặng nề. Những trường hợp này đòi hỏi cần được chẩn đoán và khắc phục kịp thời nhằm tránh các biến chứng nguy hại với sức khỏe.

Bạn nên đến phòng cấp cứu nếu bị đau trực tràng kèm theo các dấu hiệu sau:

• Chảy máu trực tràng kèm theo cảm giác lâng lâng, chóng mặt
• Sốt cao dai dẳng
• Táo bón nhưng không bị đầy hơi
• Phân có máu
• Viêm trực tràng xung huyết (xuất huyết), đặc biệt là chảy máu ồ ạt khi không đi đại tiện
• Đau gián đoạn hoặc trực tràng bị co thắt liên tục trên 5 phút

Trong một số trường hợp, đau nhức trực tràng có thể là triệu chứng của viêm trực tràng mãn tính hoặc một số bệnh lý nguy hiểm khác

Bên cạnh đó, mặc dù đau trực tràng gây ra nhiều khó chịu nhưng cũng có thể khiến bạn cảm thấy khó xử khi thảo luận với bác sĩ. Do đó, hãy lắng nghe cơ thể và ghi chép lại các biểu hiện lạ khi bị trực tràng bị đau.

Ngoài ra, nếu trực tràng vừa xuất hiện cảm giác đau, bạn có thể thử áp dụng một số phương pháp điều trị tại nhà dưới đây trước khi tìm kiếm sự chăm sóc y tế đặc biệt.

Điều trị đau trực tràng như thế nào?

Điều trị đau trực tràng đòi hỏi phải xác định được nguyên nhân gây ra triệu chứng. Dưới đây là một số phương pháp thường được khuyến nghị trong việc giảm đau và khó chịu vùng trực tràng mà bạn có thể thực hiện tại nhà:

• Thay đổi lối sống: Trong trường hợp trực tràng bị đau do rối loạn ruột kích thích (IBS), người bệnh cần tập trung thay đổi lối sống và chế độ ăn uống để giúp cải thiện triệu chứng. 
• Dùng thuốc: Một số loạt thuốc đặc trị có thể được dùng để giảm đau và kiểm soát triệu chứng đau tại khu vực trực tràng bao gồm: thuốc giảm đau, thuốc nhuận tràng (laxatives) nếu cơn đau do chứng táo bón gây ra, thuốc chống viêm hoặc chống co thắt đường ruột. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc có thể gây ra nhiều tác dụng phụ không mong muốn. Vì vậy, người bệnh không nên tự ý dùng thuốc khi chưa có sự chỉ định hoặc hướng dẫn cụ thể từ bác sĩ!
• Cải thiện căng thẳng: Giảm căng thẳng và áp lực lên đại tràng bằng Fizioterapi và yoga cũng là cách giúp các cơn đau trở nên nhẹ nhàng hơn.

Nếu đã áp dụng các biện pháp trên một thời gian nhưng triệu chứng đau đại trực tràng hoặc trực tràng không thuyên giảm, thậm chí kéo dài và gây ra nhiều biến chứng khác, bạn cần đến ngay các cơ sở y khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời. Một số trường hợp nặng có thể phải cắt polyp trực tràng.

Cắt Polyp trực tràng có đau không? Khi nào cần cắt

Quá trình cắt polyp trực tràng thường không gây đau vì thủ thuật này thường được thực hiện khi bệnh nhân đã được gây tê tĩnh mạch hoặc hóa trị tại hậu môn. Đôi khi, bác sĩ có thể sử dụng thêm thuốc tê ngoài da tại khu vực hậu môn để người bệnh giảm đau và lo lắng.

Thủ thuật cắt polyp trực tràng thường được thực hiện khi phát hiện Polyp – khối u dạng thấp trong cơ thể, sự thay đổi bất thường về lượng phân, máu trong phân hoặc tiêu chảy, táo bón,…

Cắt Polyp trực tràng không đau và cần được chăm sóc kỹ càng sau phẫu thuật

Nhìn chung, quá tình cắt polyp trực tràng là một quy trình an toàn và hiệu quả. Do đó, người bệnh không nên quá lo lắng nhưng hãy đảm bảo chọn cắt polyp trực tràng tại địa chỉ uy tín.

Chăm sóc sức khỏe người bệnh đau trực tràng

Chăm sóc sức khỏe cho người bệnh đóng vai trò quan trọng trong việc giảm triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống. Vậy người bị đau trực tràng nên ăn gì và không nên ăn gì? Dưới đây là một số lời khuyên về chế độ ăn uống giúp giảm đau, giảm kích thích hậu môn – trực tràng mà bạn nên áp dụng.

Thực phẩm người bệnh đau trực tràng NÊN ăn:

1. Thực phẩm giàu chất xơ giúp tăng cường chuyển động ruột, giảm nguy cơ táo bón và giữ cho phần mềm, ẩm, dễ đào thải hơn. Ví dụ: rau xanh, củ quả tươi, ngũ cốc nguyên hạt,…
2. Uống đủ nước (từ 1.5 – 2.5 lít/ngày) rất cần thiết cho ruột, hỗ trợ chuyển động ruột, giảm nguy cơ táo bón; từ đó giảm các cơn đau tại khu vực trực tràng.
3. Thực phẩm chứa chất chống viêm giúp giảm sưng, viêm trong trường hợp đau do viêm trực tràng. Ví dụ: cá hồi, dầu dừa, hạt lanh, gừng, tỏi,…

Thực phẩm người bệnh đau trực tràng KHÔNG NÊN ăn:

1. Thực phẩm gây kích ứng ruột: Cà phê, rượu, gia vị, thức ăn nhanh và các món đồ chiên xào đều có thể khiến ruột bị kích thích, gây khó chịu và đau đớn.
2. Thực phẩm khó tiêu: Khi tiêu thụ chất béo, các thức ăn chứa lactose hoặc bắp cải, hành, cà chua sẽ gia tăng cảm giác đau, khó chịu do đường ruột phải chứa lượng lớn khí khó tiêu.
3. Thực phẩm gây sưng: Hãy hạn chế các thực phẩm gây sưng bao gồm tỏi, hành, ớt,… nhằm tránh làm tăng áp lực và kích thích trực tràng, từ đó tăng các triệu chứng khó chịu và đau đớn.

Người bị đau nhức trực tràng nên kiêng các thực phẩm gây kích ứng ruột như cà phê

⚠️Lưu ý: Mỗi người có thể có những phản ứng khác nhau đối với từng loại thực phẩm. Do đó, hãy quan sát và lắng nghe cơ thể! Nếu có bất kỳ phản ứng hoặc triệu chứng lạ khi ăn các thực phẩm trên, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều chỉnh chế độ dinh dưỡng phù hợp.

Cứ uống cà phê vào là bị đi ngoài – khắc phục ra sao?

Viêm trực tràng có tự khỏi không?

Viêm trực tràng là nguyên nhân hàng đầu gây ra biểu hiện đau nhức tại khu vực trực tràng, hậu môn. Trong trường hợp cấp tính, người bệnh có thể phục hồi trong vài tuần. Tuy nhiên, khi bệnh đã chuyển sang giai đoạn mạn tính, thời gian “chữa lành” cơ thể cần lâu hơn do phải kết hợp điều trị y tế và thay đổi lối sống.

Tương tự cách cải thiện đau nhức trực tràng, việc điều trị viêm trực tràng cũng bao gồm các phương thức điều trị như sử dụng thuốc, phẫu thuật, ăn uống lành mạnh và tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày.

Phòng tránh nguy cơ các bệnh lý trực tràng

Để phòng tránh nguy cơ mắc hoặc tái phát các bệnh lý liên quan đến trực tràng, ngoài việc ăn uống lành mạnh (uống nhiều nước; hạn chế thực phẩm chứa nhiều chất béo, đường và muối; tăng cường rau xanh, hoa quả, ngũ cốc,…), bạn có thể tuân thủ 6 biện pháp dưới đây:

• Hạn chế sử dụng thuốc lá, rượu hoặc các thức uống có chứa chất kích thích vì chúng có thể gây kích ứng và gây tổn thương niêm mạc đường ruột, từ đó gây ra nhiều vấn đề như đau nhức, viêm nhiễm nghiêm trọng,…
• Tập luyện thường xuyên: Vận động đều đặn có thể giúp cải thiện chức năng ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa; từ đó ngăn ngừa các triệu chứng bệnh trực tràng.
• Tránh căng thẳng: Tìm cách giảm căng thẳng và áp lực cuộc sống hàng ngày cũng có thể giúp bạn tránh xa nguy cơ mắc bệnh lý trực tràng như rối loạn tiêu hóa.
• Điều chỉnh thói quen vệ sinh cá nhân: Hãy rửa tay sạch sẽ trước và sau khi đi vệ sinh để tránh lây nhiễm virus, vi khuẩn vào cơ thể.
• Tầm soát đường ruột thường xuyên: Nếu gia đình hoặc bản thân có tiền sử bệnh trực tràng, hãy cảnh giác và đi tầm soát sức khỏe đường ruột thường xuyên để sớm phát hiện và điều trị bệnh kịp thời (nếu có).
• Bổ sung thực phẩm chức năng: Việc bổ sung các sản phẩm giúp cải thiện đường tiêu hóa, bảo vệ niêm mạc đường ruột đang là xu hướng phổ biến ngày nay. Và trong danh sách các sản phẩm từ thiên nhiên, lành tính được ưa chuộng, không thể không kể đến Tràng Phục Linh PLUS. Đây là một giải pháp tuyệt vời giúp bảo vệ sức khỏe niêm mạc đường ruột và tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa; từ đó hạn chế nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến trực tràng và đường ruột.

Hãy nhớ rằng, việc phòng ngừa luôn quan trọng hơn việc điều trị. Vì thế, hãy quan tâm đến lối sống và chế độ ăn uống hàng ngày để duy trì sức khỏe trực tràng tốt nhất. Nếu trực tràng xuất hiện các biểu hiện đau, rát hoặc chảy máu. Hãy thăm khám tại các cơ sở chuyên khoa hoặc liên hệ ngay 1800. 1506 để được tư vấn giải pháp cũng như tình trạng đau trực tràng đang gặp phải.

Tài liệu tham khảo:

• Abscess and fistula expanded information. (n.d.).
  fascrs.org/patients/disease-condition/abscess-and-fistula-expanded-information 
• The American Cancer Society medical and editorial content team. (2017). Signs and symptoms of anal cancer. (2017).
  cancer.org/cancer/anal-cancer/detection-diagnosis-staging/signs-and-symptoms.html

• Nguyên nhân nào gây ra đau trực tràng? vinmec.com/vi/tieu-hoa-gan-mat/thong-tin-suc-khoe/nguyen-nhan-nao-gay-ra-dau-truc-trang
• 9 Rectal Pain Causes, Symptoms and Relief Options buoyhealth.com/learn/rectal-pain