Đi ngoài phân màu đen: Bình thường hay dấu hiệu cảnh báo bệnh tiêu hóa

Đi ngoài phân màu đen là một hiện tượng mà bất kỳ ai trong chúng ta đều đã gặp qua. Tuy nhiên màu sắc của phân cũng phần nào phản ánh được tình trạng sức khỏe đang gặp phải và có thể là dấu hiệu cảnh bảo một bệnh lý nào đó. Vậy đi vệ sinh ra phân màu đen là bệnh gì? Nguyên nhân và cách phòng ngừa tình trạng này như thế nào? Cùng tìm hiểu dưới bài viết này nhé.

Đi ngoài phân đen là dấu hiệu cảnh báo sức khỏe đường tiêu hóa 

Đi ngoài phân màu đen là bệnh gì?

Màu sắc của phân thông thường là màu vàng nâu, chịu ảnh hưởng của sắc tố bilirubin do sự kết hợp của hồng cầu bị vỡ với dịch mật. Tuy nhiên, đôi khi sẽ đi ngoài ra phân có những màu sắc khác nhau như: phân màu đen, phân màu xanh đen, phân màu nâu, phân màu trắng, phân màu đỏ…

Sự thay đổi màu sắc khi đi cầu phân màu đen có thể do ăn phải thực phẩm sẫm màu, thực phẩm bổ sung sắt hoặc do tác dụng phụ của thuốc đang uống khiến nhu động sẫm màu và đổi màu. Điều này có thể không đáng lo ngại nhưng nếu chúng có đi kèm với các triệu chứng bất thường nào khác thì lại là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý nguy hiểm.

Màu sắc của phân cũng phản ánh tình trạng sức khỏe

Thực tế, hệ thống tiêu hóa có thể chảy máu ở bất cứ vị trí nào trong cơ thể như thực quản, dạ dày hoặc tá tràng, điều này là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng đi ngoài phân đen. Khi máu tiếp xúc với axit dạ dày hoặc dịch tiêu hóa, các tế bào hồng cầu sẽ bị vỡ, dẫn tới đi vệ sinh phân màu đen. Ngoài ra, máu còn có thể chảy ra từ những tổn thương ở vùng mũi, họng và được nuốt vào bên trong đường tiêu hóa. 

Khi đi ngoài không những chỉ có màu sắc của phân đen mà còn kèm theo cả mùi khó chịu và xuất hiện nhiều hình thái phân khác nhau như phân đen cứng, phân đen lỏng, phân màu xanh đen,…

Nguyên nhân không phải bệnh lý khiến phân màu đen

Đi ngoài ra phân đen do nhiều nguyên nhân gây nên, trong đó những thực phẩm mà cơ thể tiêu thụ ảnh hưởng một phần lớn tới màu sắc của phân. Những nguyên nhân phổ biến không phải do bệnh lý như là:

Thực phẩm sẫm màu

Ăn phải một số thực phẩm sẫm màu có thể dẫn tới phân có màu đen và phân màu xanh đen như cam thảo, việt quất, cafe, chocolate đen và các loại rau có màu xanh đậm như cải chíp. Hiện tượng đi phân màu đen sẽ biến mất nếu ngừng ăn những thực phẩm này. Tuy nhiên nếu sau vài ngày theo dõi mà tình trạng phân đen vẫn còn thì nên đi khám bác sĩ ngay.

Bổ sung nhiều sắt

Chế độ ăn chứa nhiều sắt và nhiều đậu, thịt bò, củ cải đường có thể dẫn tới đi phân màu đen hoặc phân màu xanh đen. Khi tiêu thụ thực phẩm có hàm lượng sắt cao, ruột có thể không hấp thu hết lượng sắt vào cơ thể và loại bỏ lượng dư thừa trong phân. Tuy nhiên, điều quan trọng cần lưu ý là phân chuyển sang màu đen do hàm lượng sắt cao sẽ không có xuất hiện mùi nào khó chịu cả. Vì vậy cần phải tiêu thụ lượng sắt hợp lý trong ngày khi đó màu sắc phân sẽ dần trở lại bình thường.

Tiêu thụ thực phẩm có hàm lượng sắt cao khiến phân màu đen

Do di truyền

Một số người đi phân đen có khả năng do yếu tố di truyền mà không liên quan tới sức khỏe. Do mức độ sản xuất và tiết chất màu trong hệ tiêu hóa cao hơn so với những người khác nên họ có màu phân đen tự nhiên.

Do tác dụng phụ của thuốc

Thuốc Bismuth – Thuốc có chứa Bismuth subsalicylate được sử dụng để điều trị chứng khó chịu ở dạ dày và chứng ợ nóng. Bismuth trong những loại thuốc này làm cho lưỡi và phân có màu đen. Các loại thuốc khác có thể gây ra phân đen là thuốc chống đông máu và thuốc chống viêm như ibuprofen và aspirin.

Phân màu đen do đang mang thai

Khi mang thai cơ thể người mẹ sẽ có sự thay đổi về sinh lý và hormone dẫn tới quá trình tiêu hóa bị rối loạn, làm thay đổi màu sắc của phân nên mẹ thường đi cầu phân màu đen.

Phân màu đen ở trẻ sơ sinh

Phân bé màu đen hay phân màu đen xanh thường được quan sát thấy trong những ngày đầu tiên sau khi sinh. Chất thải phân đầu tiên này được gọi là phân su, đó là một loại phân màu xanh đen được thai nhi tạo ra khi còn trong tử cung và được đào thải trong vòng những giờ đầu tiên sau khi sinh. Đến ngày thứ 6, màu phân có thể có chút xanh hoặc đỏ tía. Sau vài tuần và vài tháng, phân của bé thường sẽ thay đổi về màu sắc và kết cấu. Phân sẽ đặc biệt thay đổi khi cho trẻ ăn các loại thực phẩm mới như bột yến mạch, trái cây, rau, thịt và trứng.

Bé mới sinh thường đi ngoài phân màu xanh đen

Trong một số trường hợp, phân của em bé có thể có một ít máu, tuy nhiên nhìn chung đó không phải là vấn đề đáng lo ngại. Nó thường là dấu hiệu của dị ứng sữa hoặc virus cảm lạnh. Tuy nhiên, mẹ vẫn nên thông báo cho bác sĩ nếu nhận thấy phân của bé có màu đỏ hoặc những thay đổi màu sẫm mới.

Đi phân màu đen là dấu hiệu cảnh báo của bệnh lý nào?

Phân màu đen là bệnh gì? hay Tại sao phân màu đen? là thắc mắc của rất nhiều người khi gặp phải tình trạng này. Ngoài nguyên nhân tự nhiên được nêu ra ở trên thì đi ngoài phân đen và có mùi thối còn do chảy máu đường tiêu hóa nữa. Khi một cơ quan trong hệ tiêu hóa bị tổn thương như dạ dày, tá tràng,… sẽ khiến máu chảy vào ống tiêu hóa và sau một thời gian dẫn tới phân đen.

Loét dạ dày – tá tràng

Loét dạ dày – tá tràng là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất khiến phân có màu đen hoặc phân màu xanh đen. Khi vết loét ở niêm mạc dạ dày chảy máu, máu sẽ trộn lẫn với nhu động ruột và tạo nên màu đen. Các triệu chứng khác của viêm loét dạ dày tá tràng là đau rát vùng bụng, ợ hơi, ợ nóng và buồn nôn. Phân có lẫn máu sẽ có mùi hôi nồng nặc và sẫm màu hơn bình thường. Cần phải thăm khám ngay nếu thấy những triệu chứng này cùng với máu trong phân hoặc bị nôn mửa, khó thở, chán ăn và sụt cân không chủ ý.

Loét dạ dày gây chảy máu đường tiêu hóa khiến phân màu đen

Vết loét đại tràng

Viêm loét đại tràng là tình trạng lớp niêm mạc của đại tràng bị viêm nhiễm và tổn thương, dẫn đến sưng có mủ đỏ và dần hình thành các vết loét cùng những ổ áp xe. Bệnh viêm loét đại tràng thường có triệu chứng như đau tức vùng bụng dưới, đầy hơi chướng bụng, đi ngoài ra phân đen và cả phân có chứa máu.

Giãn tĩnh mạch thực quản

Giãn tĩnh mạch thực quản xảy ra khi các mạch máu trong thực quản bị giãn ra và sưng lên. Những tĩnh mạch này có thể bị vỡ và chảy máu dẫn tới đi ngoài phân đen. Điều này thường thấy ở những người bị bệnh xơ gan hoặc huyết áp cao. Vỡ các mạch này có thể dẫn đến vàng da, dễ bầm tím, sưng bụng nôn ra máu cũng như có máu trong phân, phân có màu đen, dễ bầm. Ngoài ra người bệnh cũng có thể cảm thấy xanh xao, chóng mặt và khó thở.

Ung thư dạ dày hoặc thực quản 

Chảy máu trong đường tiêu hóa cũng có thể là do ung thư thực quản hoặc dạ dày nên gây ra hiện tượng phân có màu đen. Một số triệu chứng cho thấy ở ung thư thực quản là khó nuốt, giảm cân không rõ nguyên nhân, đau ngực, khó tiêu và ho. Các triệu chứng của ung thư dạ dày thường là mệt mỏi, đầy bụng, đau dạ dày và buồn nôn.

Ung thư dạ dày là nguyên nhân khiến phân có màu đen

Viêm dạ dày

Viêm niêm mạc dạ dày là kết quả của việc sử dụng bừa bãi thuốc giảm đau, ăn thức ăn cay, hút thuốc và nhiễm vi khuẩn hoặc vi rút. Tình trạng này sẽ gây nên hiện tượng đi phân màu đen.

Hội chứng Mallory-Weiss 

Hội chứng Mallory-Weiss xuất hiện khi có vết rách ở màng nhầy nối giữa thực quản dạ dày. Thường do ho hoặc nôn mửa nghiêm trọng ở những người nghiện rượu, cuồng ăn. Hầu hết các vết rách đều tự lành, nhưng nếu người bệnh có đi kèm các triệu chứng như nôn ra máu, suy nhược, chóng mặt, khó thở, da nhợt nhạt và đau ngực thì phải đi khám bác sĩ ngay lập tức.

Xơ gan khiến phân màu đen

Xơ gan là bệnh lý mạn tính của gan, đặc trưng bởi sự thay thế mô gan bằng mô xơ, sẹo và sự thành lập các nốt tân sinh dẫn tới giảm chức năng gan. Tình trạng xuất huyết tiêu hóa là một biến chứng nghiêm trọng của xơ gan và thường xuất hiện vào giai đoạn cuối. Các triệu chứng điển hình của bệnh như buồn nôn, nôn ra máu, đau vùng thượng đi, đi ngoài ra phân đen cùng mùi hôi rất khó chịu.

Bệnh trĩ 

Trĩ là sự giãn nở những đám rối tĩnh mạch ở hậu môn và trực tràng, những búi trĩ này sẽ to lên do sự ứ đọng của máu tĩnh mạch. Căn bệnh này được phát hiện khi đi ngoài, có thể dẫn tới chảy máu nhiều hơn và biến chứng nguy hiểm hơn nếu không được điều trị kịp thời.

Đi ngoài phân đen là triệu chứng phổ biến khi bị bệnh trĩ

Polyp hậu môn

Polyp hậu môn có một triệu chứng duy nhất là đi ngoài ra máu tươi hoặc máu đen trong phân với số lượng nhiều. Nhiều trường hợp nặng còn khiến người bệnh bị thiếu máu trầm trọng. Bệnh xuất hiện khi có những khối u có hình dạng elip hay hình tròn di chuyển trong đường ruột, hoặc do sự tăng sinh quá mức của niêm mạc hậu môn

Các triệu chứng đi kèm phân màu đen

Ngoài tình trạng đi ngoài phân màu đen thì đồng thời người bệnh cũng xuất hiện thêm một số triệu chứng và yếu tố nguy cơ để cảnh báo về một vấn đề nghiêm trọng hơn như: 

• Đi ngoài có lẫn máu: Đi phân đen có thể kèm theo chảy máu trong đường tiêu hóa, đây có thể là dấu hiệu cho thấy vết thương và những tổn thương trong niêm mạch dạ dày, tá tràng đang tiến triển nặng. 
• Đau bụng: Người bệnh thường sẽ có cảm giác đau và khó chịu ở vùng bụng, nhất là sau khi đi tiêu. Triệu chứng đau thường xuất hiện ở những vùng như dạ dày, tá tràng hoặc hậu môn.
• Tiêu chảy, táo bón: Đi tiêu ra phân đen kèm tiêu chảy thì phân thường sẽ trở nên nhờn và mềm hơn bình thường. Ngược lại, kèm với táo bón thì phân sẽ khô và cứng. 
• Mệt mỏi, suy nhược và sụt cân ngoài ý muốn: Đi ngoài liên tục kèm phân đen có thể gây mất nước và những chất dinh dưỡng quan trọng khiến cơ thể bị mệt mỏi và suy nhược. Nguyên nhân có thể do mất máu, cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng kém và do bệnh lý rối loạn tiêu hóa.

Khi người bệnh có các triệu chứng nghiêm trọng hơn như sốt cao trên 39 độ, chóng mặt, hoa mắt hay thậm chí khó thở, tức ngực thì cần phải tới ngay bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị kịp thời. 

Đi ngoài phân màu đen có nguy hiểm không?

Đi ngoài phân màu đen có sao không là điều mà hầu hết mọi người đều băn khoăn, lo lắng. Ngoài nguyên nhân do ăn phải thực phẩm sẫm màu và tác dụng phụ của thuốc thì thông thường tình trạng này đều liên quan tới các bệnh lý chảy máu, xuất huyết đường tiêu hóa. Do đó người bệnh không được quá chủ quan mà phải tới bệnh viện để được thăm khám kỹ càng, vì nhiều trường hợp đi phân đen còn có thể dẫn tới các biến chứng nghiêm trong như ung thư dạ dày, viêm loét dạ dày – tá tràng.

Đồng thời việc chảy máu còn liên quan tới vấn đề về gan hay tai mũi họng, nếu bệnh lý không được phát hiện kịp thời sẽ dẫn tới nguy cơ thiếu máu, nhiễm trùng ảnh hưởng lớn tới cơ thể. 

Khắc phục tình trạng đi phân màu đen

Sau khi đã hiểu tại sao phân màu đen, người bệnh không nên quá chủ quan với tình trạng này, vì đây có thể là dấu hiệu cảnh báo về bệnh lý liên quan tới đường tiêu hóa nghiêm trọng và cần tới cơ sở ý tế để thăm khám. Đồng thời, để cải thiện triệu chứng đi ngoài này người bệnh có thể thực hiện một số biện pháp sau như:

• Nên uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để cung cấp đủ nước cho cơ thể và giảm tiêu chảy, phân đen có máu do táo bón.
• Vì phân màu đen, phân màu xanh đen là hiện tượng điển hình sau khi uống rượu, nên để bảo vệ tốt sức khỏe của mình thì cần phải hạn chế hút thuốc, uống rượu bia và các chất độc hại khác.
• Tránh dùng các loại thuốc không kê đơn không cần thiết vì chúng có thể làm thay đổi màu phân của bạn. 
• Chế độ ăn uống khoa học, ăn thực phẩm nhiều chất xơ sẽ có lợi cho hệ tiêu hóa, giảm đi ngoài phân đen, táo bón và nguy cơ mắc bệnh trĩ.
• Ăn nhiều loại thực phẩm lành mạnh như trái cây, rau, các sản phẩm từ sữa ít chất béo, thịt nạc, cá và các loại đậu như đậu lăng. 
• Giảm ăn thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ vì chúng có thể gây kích thích và viêm niêm mạc dạ dày, đặc biệt còn gây trào ngược axit nữa.
• Rau arugula, lá nguyệt quế, hạt tiêu và húng quế là một số loại thảo mộc có thể giúp điều trị phân có màu đen, phân lỏng.
• Cà rốt, quả bơ, sữa hạnh nhân, táo nấu chín, lúa mạch, quả trứng cá và giấm táo là một số loại trái cây và rau củ mà bạn nên cân nhắc đưa vào chế độ ăn uống của mình.
• Không nên hút thuốc vì Nicotine trong thuốc lá có thể làm hỏng các mạch máu. Thuốc lá điện tử hoặc thuốc lá không khói vẫn chứa nicotin nên cũng phải hạn chế dùng. 
• Vệ sinh sạch sẽ khu vực hậu môn để tránh nhiễm khuẩn.
• Thường xuyên tập thể dục, thể thao để nâng cao sức khỏe, tăng sức đề kháng và hệ miễn dịch.

Bên cạnh việc thay đổi chế độ ăn uống và có một lối sống khoa học lành mạnh, người bệnh nên bổ sung thêm các thực phẩm bảo vệ sức khỏe để hỗ trợ điều trị tình trạng đi ngoài phân xuất hiện màu đen. Tràng Phục Linh Plus với thành phần 100% là thảo dược từ thiên nhiên, giúp giảm tình trạng sôi bụng, chướng bụng, đi ngoài nhiều lần, phân có màu đen, phân nát và phân sống. Đồng thời sản phẩm còn có công dụng giúp ổn định hệ thần kinh ruột và thần kinh trung ương như giảm bớt căng thẳng, ổn định giấc ngủ. Sản phẩm  hiện đang được đông đảo người tiêu dùng lựa chọn cũng như nhận được nhiều đánh giá tích cực từ các chuyên gia y tế. Lưu ý, sản phẩm không dung được cho trẻ nhỏ, mẹ đang mang thai và cho con bú.

Tràng Phục Linh Plus giúp giảm tình trạng đi ngoài phân đen hiệu quả

Hy vọng qua bài viết này sẽ giúp người đọc hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây tình trạng đi ngoài phân màu đen và cách phòng ngừa hiệu quả. Tuy nhiên khi có xuất hiện triệu chứng bất thường nào kèm theo, người bận cần phải thăm khám ngay để được bác sĩ chẩn đoán và điều trị chính xác.