Nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn tính

Viêm đại tràng mạn là tình trạng tổn thương, viêm nhiễm một đoạn đại tràng hoặc toàn bộ khung đại tràng. Bệnh có triệu chứng rất đa dạng, có thể đau âm ỉ hoặc đau quặn từng cơn, kèm theo rối loạn tiêu hóa, táo bón, tiêu chảy nhiều lần, phân lỏng hoặc có máu. Có nhiều nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn tính, nhưng một số tác nhân gây bệnh chính được liệt kê dưới đây.

Viêm đại tràng mạn là gì?

Viêm đại tràng mạn là giai đoạn biến chuyển khi bệnh viêm đại tràng kéo dài lâu ngày hoặc không được điều trị dứt điểm. Khi ở mức độ này, bệnh gây ra nhiều tổn thương khu trú hoặc lan tỏa tới niêm mạc đại tràng. Cụ thể:

Nếu viêm đại tràng mạn ở thể nhẹ khiến niêm mạc đại tràng bị tổn thương, gây chảy máu,… thì ở giai đoạn nặng, đại tràng đã bắt đầu xuất hiện các vết loét, xung huyết thậm chí gây áp xe. Nếu để bệnh lâu dài mà không có biện pháp điều trị người bệnh phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm như cơ thể suy nhược, giãn đại tràng, teo đét niêm mạc, thủng đại tràng, thậm chí ung thư…

Tại Việt Nam, viêm đại tràng mạn tính là bệnh về đường tiêu hóa gặp khá phổ biến. Theo số liệu thống kê, ước tính có tới 20% dân số mắc viêm đại tràng mãn và tỷ lệ này ngày càng gia tăng.

Những ai dễ mắc viêm đại tràng mạn tính?

Bệnh viêm đại tràng mạn tính khá dễ gặp, hầu hết ai cũng có thể mắc phải nếu không biết cách chủ động phòng tránh. Dưới đây là một số đối tượng dễ mắc:

• Theo thống kê, những người từ 30 tuổi trở đi có tỉ lệ mắc viêm đại tràng mãn tính cao hơn. Ngoài ra, ở một số người dễ phát hiện bệnh ở độ tuổi 50 – 60.
• Những người có chế độ ăn uống không lành mạnh như: ăn nhiều thực phẩm chứa chất bảo vệ thực vật, chất bảo quản, ăn những thực phẩm tanh, tái, sống… có nguy cơ mắc viêm đại tràng mạn tính cao.
• Những người có thói quen hút thuốc và uống quá nhiều bia rượu… có nguy cơ cao lớp niêm mạc đại tràng bị phá hủy gây viêm, loét đại tràng.
• Người thường xuyên sử dụng thuốc kháng sinh cũng thuộc nhóm đối tượng hàng đầu dễ mắc viêm đại tràng mãn tính. Bởi lạm dụng thuốc kháng sinh lâu dài có thể tiêu diệt những lợi khuẩn gây suy giảm hệ miễn dịch và gây bệnh đại tràng.
• Những người bị đau đại tràng vi thể, mắc bệnh viêm ruột cũng thuộc đối tượng có nguy cơ cao mắc viêm đại tràng mãn tính cao hơn người bình thường.

Dấu hiệu của viêm đại tràng mạn tính

Viêm đại tràng mạn tính gây ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Dưới đây là những triệu chứng đặc trưng mà người bệnh phải đối mặt:

Đau bụng

Đau bụng là triệu chứng điển hình của người bị viêm đại tràng mạn. Thông thường, những cơn đau này có tính chất lan dọc theo khung đại tràng. Đau có thể kéo dài âm ỉ hoặc quặn từng cơn, đau tăng lên sau khi ăn, sau khi sử dụng rượu bia hoặc các chất kích thích và giảm sau khi đại tiện, trung tiện. Người bệnh luôn có cảm giác căng trướng, căng tức rất khó chịu nhất là khu trú ở dọc khung đại tràng.

Đặc điểm của phân bất thường

Phần lớn người bệnh bị viêm đại tràng mạn đều đi tiêu phân lỏng, đi nhiều lần trong ngày. Một số trường hợp có thể bị táo bón, phân có máu, có nhầy hoặc không, mót rặn. Người bệnh viêm đại tràng mãn cũng có thể bị táo bón xen lẫn với tiêu chảy. Nói chung, người bệnh sẽ gặp tình trạng phân không ổn định, không cảm thấy thoải mái sau khi đi vệ sinh.

Cơ thể mệt mỏi và suy nhược

Bệnh viêm đại tràng mạn gây ảnh hưởng trực tiếp tới quá trình tiêu hóa và hấp thụ chất dinh dưỡng. Vì thế, người bệnh có biểu hiện suy nhược và mệt mỏi: chán ăn, ăn uống kém, cơ thể mệt mỏi, đầy bụng, trí nhớ kém, hay cáu gắt, lo lắng,… Tình trạng bệnh kéo dài khiến người bệnh thể trạng gầy sút, hốc hác và thiếu sức sống.

Người bệnh viêm đại tràng cần điều trị càng sớm càng tốt tránh để bệnh chuyển sang dạng mãn tính rất khó điều trị. Do đó, cần có biện pháp phòng trị bệnh hiệu quả đảm bảo chất lượng cuộc sống.

Xem thêm chi tiết: Dấu hiệu nhận biết viêm đại tràng

Nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn cần biết

1. Viêm đại tràng mạn do amip (lỵ amip)

Lỵ amip là bệnh lây truyền qua đường tiêu hóa. Cụ thể, kén amip có trong thức ăn khi xâm nhập vào cơ thể, khiến phân nhày, có lẫn máu, kèm theo cảm giác mót rặn, bụng đau từng cơn. Lâu dần, bệnh sẽ biến chuyển thành viêm đại tràng mạn tính.
Để chẩn đoán bệnh, người ta dựa vào xét nghiệm huyết thanh, nội soi đại tràng.Tùy thuộc vào tình trạng của từng bệnh nhân mà có cách điều trị khác nhau.Bệnh nhẹ dùng metronidazol uống hay iodoquinol để ngừa tái phát. Nếu nặng phải nhập viện để điều trị.

2. Viêm đại tràng do lao (lao ruột)

Lao ruột là bệnh thường thứ phát sau lao phổi. Khi bị nhiễm lao, người bệnh sẽ có những biểu hiện như: sốt nhẹ về chiều, mệt mỏi biếng ăn, thể trạng suy sụp, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy kéo dài, phân đàm nhớt hoặc có máu). Bệnh diễn tiến lâu dài có thể gây tắc ruột hoặc lao màng bụng.
Chẩn đoán bệnh dựa vào xét nghiệm tìm vi khuẩn lao trong phân. X quang và nội soi đại tràng sinh thiết cho thấy những hình ảnh tổn thương và tìm tế bào điển hình của lao.

3. Viêm đại tràng màng giả

Tác nhân gây bệnh do vi khuẩn Clostridium difficile – loại vi khuẩn thường trú ở ruột bình thường không gây bệnh nhưng do sử dụng kháng sinh dài ngày gây loạn khuẩn ruột; gây viêm đại tràng màng giả.
Bệnh diễn tiến mãn tính sẽ gây những tổn thương màng giả ở đại tràng, làm bệnh nhân tiêu chảy nước hoặc có lẫn máu, kèm theo sốt và triệu chứng nhiễm độc do độc tố vi khuẩn. Chẩn đoán dựa vào cấy phân tìm vi khuẩn, nội soi đại tràng kèm sinh thiết.

4. Viêm loét đại tràng vô căn

Bệnh không tìm thấy nguyên nhân như vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm hay virus ở đại tràng. Nguyên nhân có thể liên quan đến những rối loạn miễn dịch, xảy ra trên những bệnh nhân bị stress nặng. Các triệu chứng bao gồm đau quặn bụng từng cơn, cảm giác đi tiêu cấp thiết, phân nhầy máu kèm sốt, sụt cân.

Xem thêm thông tin: Đau quặn bụng bên trái ngang rốn có nguy hiểm không?

5. Viêm đại tràng do nguyên nhân khác

Nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn tính có thể do bệnh Crohn, AIDS, vi khuẩn lậu, virut Herpes simplex, hậu quả xạ trị vùng bụng, vùng chậu,… Việc chẩn đoán và có phương pháp điều trị do những nguyên nhân trên thường rất khó khăn và phức tạp.

Chú ý: Bệnh viêm đại tràng mãn tính là bệnh rất hay gặp, do nhiều nguyên nhân gây ra và hay tái phát lại. Để phòng ngừa và đẩy lùi bệnh tật cần vệ sinh thực phẩm, ăn uống, thực đơn hàng ngày khoa học. Khi bị rối loạn đi tiêu, phân có máu thì cần đến những cơ sở chuyên khoa để chẩn đoán, cần loại trừ bệnh ung thư đại tràng.

Phòng ngừa viêm đại tràng mãn tính

Để phòng bệnh viêm đại tràng mạn tính hiệu quả, dưới đây là một số biện pháp mọi người có thể tham khảo và áp dụng:

Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ ăn uống hàng ngày có vai trò rất quan trọng đối với sức khỏe. Do đó, để phòng ngừa bệnh viêm đại tràng mãn nói riêng, bệnh đường tiêu hóa nói chung nên bổ sung thực phẩm tốt cho đại tràng và phục hồi đại tràng chẳng hạn như sữa đậu nành, gạo, khoai tây, cá… Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tăng cường các thực phẩm như rau xanh, trái cây, củ quả giàu chất xơ, chuối, đu đủ giàu kali và hạn chế các thực phẩm còn tươi sống như nem chua, tiết canh, gỏi các loại, lòng heo… để tránh nhiễm khuẩn đường ruột.

Một số thực phẩm gây kích thích đường ruột mà người bệnh cần hạn chế như thịt mỡ, sữa, cà phê, rượu bia, thuốc lá, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ gây khó tiêu. Ngoài ra, người bệnh cũng nên chia nhỏ thành nhiều bữa ăn trong ngày, ăn ít vào buổi tối để giảm gánh nặng cho đường ruột

Tuy nhiên, chế độ ăn uống cho người bệnh vẫn cần đảm bảo đủ các thành phần dinh dưỡng. Đảm bảo 1g chất đạm, 30 – 35 kcal cho mỗi 1kg cân nặng mỗi ngày, đồng thời giảm chất béo, tăng cung cấp nước, vitamin và muối khoáng.

Chế độ sinh hoạt lành mạnh

Cần xây dựng một chế độ sinh hoạt lành mạnh bằng cách kiểm soát căng thẳng, stress. Vì điều này gây ra tình trạng trầm cảm kéo dài, giảm nhu động ruột. Nên giữ tinh thần luôn vui vẻ, thoải mái, lạc quan và yêu đời.

Cần tập luyện thể dục thể thao mỗi ngày giúp tăng cường sức khỏe và tăng sức đề kháng. Nên bổ sung nhiều nước kết hợp xoa bóp nhẹ vùng thượng vị để kích thích tăng nhu động ruột.

Đảm bảo làm việc và nghỉ ngơi đúng giờ giấc, không nên làm việc quá sức gây ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe.

Cải thiện viêm đại tràng với Tràng Phục Linh

Như chúng ta đã biết, viêm đại tràng là bệnh có tính chất dai dẳng, dễ tái phát và có tỷ lệ chuyển thành mãn tính cao. Sử dụng các loại thuốc tây y điều trị mang lại kết quả nhanh chóng. Tuy nhiên, đây lại là con dao hai lưỡi vì dùng thuốc tây có thể phá hủy sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột, sử dụng lâu dài gây ra các tác dụng phụ, niêm mạc đại tràng tổn thương và khó hồi phục.

Do đó, việc điều trị viêm đại tràng nên được giải quyết từ vấn đề gốc rễ đó là:  phục hồi niêm mạc đại tràng bị tổn thương – bảo vệ hệ vi khuẩn có lợi – loại bỏ các triệu chứng khó chịu của bệnh.

Hiện nay, Tràng Phục Linh (nhãn xanh) và Tràng Phục Linh PLUS (nhãn đỏ) là hai giải pháp chuyên biệt cho bệnh Đại tràng.  Trong đó, Tràng Phục Linh (nhãn xanh) chứa hoạt chất ImmuneGamma – Thành quả của công nghệ sinh học Hoa Kỳ, giúp tái tạo và phục hồi niêm mạc Đại tràng.