Ăn không tiêu là bệnh gì? Triệu chứng, cách chữa hiệu quả

Ăn không tiêu là triệu chứng hay gặp sau bữa ăn mà đôi khi người bệnh cũng không biết nguyên nhân tại sao. Chứng bệnh này gây ra những cảm giác khó chịu đi cùng triệu chứng đầy hơi, táo bón, cơ thể mệt mỏi vì thiếu năng lượng. Cần có những kiến thức về bệnh giúp chúng ta có cách phòng tránh bệnh tốt hơn, tăng chất lượng cuộc sống.

Ăn không tiêu là gì?

Ăn không tiêu (khó tiêu) dùng để mô tả cảm giác khó chịu xuất hiện ở vùng bụng trên của bạn. Đây là triệu chứng của các vấn đề liên quan tới đường tiêu hóa. Người bệnh ăn không tiêu có cảm giác đầy hơi, buồn nôn, ợ hơi, ợ chua, nóng bụng, đau bụng…

Thông thường, ăn khong tiêu có thể xuất hiện khi người bệnh nạp quá nhiều đồ ăn một lúc, vừa ăn vừa xem tivi, không nhai kỹ hoặc lạm dụng dùng thuốc tây…Tuy nhiên, nếu hiện tượng này xuất hiện với mức độ và tần suất ngày một nặng hơn thì cần thận trọng vì đây có thể là dấu hiệu của những bệnh lý gây ảnh hưởng tới sức khỏe.

Thủ phạm gây ăn không tiêu

Ăn không tiêu không phải bệnh lý?

Mất cân đối thức ăn

Sau một thời gian làm việc cơ thể cần được nạp thức ăn để cung cấp năng lượng. Nhưng ăn gì, ăn bao nhiêu để tốt cho sức khỏe không phải ai cũng biết. Nếu ăn quá nhiều thực phẩm dễ sinh hơi khiến hệ tiêu hóa làm việc chậm chạp. Một số thực phẩm gây ra hiện tượng ăn uống không tiêu như đồ chiên rán, đồ uống có ga, đồ ăn giàu tinh bột, rượu bia, thuốc lá…

Ngoài ra, nếu ăn quá nhiều và quá nhanh một lúc khiến hệ tiêu hóa phải làm việc quá tải. Thức ăn không tiêu hóa ngay được gây ra khó tiêu, đầy bụng.

Thói quen ăn uống

Những người có thói quen vừa ăn vừa xem tivi, nói chuyện, xem điện thoại…Chính điều này khiến bạn không tập trung vào nhai nên nhai không kỹ. Trong  này dạ dày phải hoạt động công suất hơn bình thường để tiêu hóa lượng thức ăn mới nạp vào. Thức ăn không nhai kỹ khi chuyển tới dạ dày tăng thêm gánh nặng cho dạ dày. Ngoài ra, vừa ăn vừa nói chuyện khiến không khí lọt vào đường tiêu hóa gây đầy hơi chướng bụng.

Lạm dụng thuốc tây

Nếu lạm dụng thuốc tây như thuốc giảm đau, kháng sinh liều cao…gây ra những tác dụng phụ phải kể tới như khiến người bệnh thường xuyên bị đầy hơi, khó tiêu gây khó chịu cho người bệnh.

Tâm lý

Thường xuyên đối mặt với áp lực, căng thẳng và mệt mỏi kéo dài khiến hệ tiêu hóa bị stress theo. Hệ tiêu hóa làm việc không hiệu quả gây ra tình trạng ăn uống không tiêu, đầy hơi.

Ăn không tiêu do bệnh lý?

Ăn không tiêu trong nhiều trường hợp là dấu hiệu cảnh báo của bệnh lý gây ảnh hưởng tới sức khỏe. Dưới đây là một số bệnh lý gây ăn không tiêu nên biết:

Đại tràng co thắt: Hay còn gọi là hội chứng ruột kích thích, là tình trạng rối loạn chức năng của đại tràng mà không tìm thấy tổn thương nào ở đại tràng. Người bệnh đối mặt với các triệu chứng như khó tiêu, đầy hơi chướng bụng, táo bón, tiêu chảy, đau bụng thường xuyên…

Trào ngược dạ dày: Cơ thực quản có vai trò như nắp đóng mở khi thức ăn di chuyển vào dạ dày. Nếu thức ăn trong dạ dày quá nhiều và “nắp” hoạt động quá yếu khiến thức ăn cùng pepsin, acid, dịch vị dạ dày có thể bị trào ngược lên trên, gây ợ hơi, ợ chua, đắng miệng, ăn không tiêu.

Viêm loét dạ dày: Triệu chứng ăn không tiêu là dấu hiệu phổ biến của người bệnh viêm loét dạ dày. Các triệu chứng khác kèm theo như đau bụng, chán ăn, buồn nôn…

Ung thư dạ dày: Đây là bệnh lý nguy hiểm và gây ảnh hưởng tới tính mạng con người. Tuy nhiên, khi có một số triệu chứng như đầy bụng, đau bụng, căng bụng, ăn không tiêu, chán ăn, sụt cân, đi ngoài phân đen…tế bào ung thư đã xâm nhập vào lớp niêm mạc dạ dày.

Sỏi mật:  Là vật chất rắn được hình thành trong túi mật – bộ phận nhỏ nằm ở vị trí dưới lá gan. Khi có sỏi trong mật cơ quan này không còn khả năng tiết ra các chất để tiêu hóa thức ăn trong ruột non. Một trong những dấu hiệu của bệnh là chứng ăn uống khó tiêu hóa.

Thiếu acid dạ dày: Nếu hệ tiêu hóa không đủ lượng dịch vị, đặc biệt là acid hydroclorid (HCl) tạo điều kiện cho các vi khuẩn có hại tấn công đường tiêu hóa. Khi đó thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn hoặc chỉ dừng lại ở một khâu trung gian nào đó. Thời gian tiêu hóa lâu hơn, thức ăn được lưu trữ trong dạ dày mà chưa vận chuyển được gây ra cảm giác khó tiêu và đầy bụng.

Thiếu men tiêu hóa: Khi lượng acid dạ dày giảm sẽ không kích thích được tuyến tụy tiết ra đủ enzyme tiêu hóa. Nếu cung cấp không đủ lượng enzyme này thì lượng thức ăn lưu lại trong thành ruột lâu hơn, gây ra chứng táo bón.

Triệu chứng ăn không tiêu

Ăn không tiêu là triệu chứng bình thường và phổ biến, không kể tuổi tác, giới tính.Nếu bạn nằm trong các trường hợp: uống nhiều rượu, hút nhiều thuốc lá, sử dụng các loại thuốc có tác dụng phụ trên dạ dày như (aspirin, NSAID), có vấn đề về ống tiêu hóa hoặc bị stress, trầm cảm … đều có tỷ lệ mắc chứng bệnh này cao hơn người bình thường.

Dưới đây là một số triệu chứng do ăn không tiêu gây ra:

• Sau mỗi bữa ăn thường bị đầy bụng, no lâu vì thức ăn không tiêu hóa được
• Xì hơi, ợ hơi mà vẫn không giảm được cảm giác đầy bụng
• Buồn nôn, miệng có vị chua nóng do acid trào ngược
• Có cảm giác như bao tử co thắt có tiếng “rột rột”,  bụng nóng lên
• Những cơn đau bụng âm ỉ kéo dài và xu hướng ngày một tăng

Ăn không tiêu đôi khi chỉ là một dấu hiệu của vấn đề sức khỏe nghiêm trọng hơn, nên khi có những triệu chứng bất thường như nôn có máu, giảm thèm ăn, sụt cân quá mức, đầy bụng khó tiêu kéo dài trước khi ăn…thì nên đến gặp bác sĩ để được thăm khám cụ thể.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ

Trong nhiều trường hợp ăn uống không tiêu là dấu hiệu của những vấn đề gây nguy hiểm. Trong những trường hợp dưới đây tốt nhất bạn nên thăm khám và nói chuyện với bác sĩ để được tư vấn cụ thể:

• Nôn hoặc có máu trong chất nôn (có thể là máu tươi hoặc máu màu giống bã cà phê)
• Khó nuốt
• Phân đen hoặc tìm thấy máu trong phân
• Đau dữ dội ở bụng trên bên phải
• Đau dữ dội và đột ngột ở bụng đặc biệt là ở vùng bên phải (gan, túi mật và ruột thừa)
• Ăn uống cảm thấy khó chịu
• Chóng mặt, ngất
• Ăn không tiêu khó thở, đổ mồ hôi , đau ngực hoặc đau tỏa ra hàm, lưng, cổ hoặc cánh tay, hãy đi khám ngay lập tức.

Chẩn đoán như thế nào?

Bên cạnh kiểm tra về thể chất và một số câu hỏi liên quan tới triệu chứng của bệnh. Tùy từng trường hợp bác sĩ chỉ định các xét nghiệm sau:

• Siêu âm ổ bụng
• Xét nghiệm máu
• Nội soi thực quản, dạ dày
• Xét nghiệm vi khuẩn Helicobacter pylori (H. pylori), bằng xét nghiệm phân hoặc kiểm tra hơi thở
• Nội soi đại tràng
• Chụp X-quang đường tiêu hóa và ruột nhỏ
• CT Scan hoặc MRI ở bụng

Thuốc tây chữa ăn không tiêu?

Tùy thuộc nguyên nhân gây ăn không tiêu mà người bệnh được chỉ định những loại thuốc phù hợp. Bên cạnh đó, để giải quyết hiện tượng này một cách nhanh chóng và hiệu quả bác sĩ kê cho người bệnh một số loại thuốc có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa như:

• Thuốc điều hòa co bóp: Có tác dụng giúp tăng sự co bóp và đẩy thức ăn xuống ruột, phổ biến nhất là 2 loại Domperidon và Metoclopramid…
• Thuốc chống đầy hơi: Các loại Lansoprale, h2, thuốc ức chế bơm proton… có tác dụng đẩy lượng khí hơi tích tụ tại dạ dày, từ đó giảm thiểu tình trạng chướng bụng, căng tức bụng.
• Men tiêu hóa hoạc thuốc hỗ trợ tiêu hóa: Gồm một số loại như Neopeptin, Festal, Festal, Alipase… giúp chia nhỏ thức ăn, cung cấp men hỗ trợ tiêu hóa.

Ăn không tiêu do viêm đại tràng co thắt (hội chứng ruột kích thích) gây nên, người bệnh cần được thăm khám cụ thể và điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Bên cạnh đó, sử dụng  sản phẩm Tràng Phục Linh PLUS (Nhãn đỏ) để cải thiện tình trạng bệnh.

Tràng Phục Linh PLUS (nhãn đỏ) phiên bản ĐẶC BIỆT: không chỉ chứa ImmuneGamma mà còn chứa 5-HTP (hoạt chất hóa học nội sinh) giúp giảm nhanh triệu chứng, ổn định thần kinh đại tràng.

Không những thế, Tràng  Phục Linh PLUS còn được nghiên cứu và chứng minh tác dụng bởi Đại học Y Hà Nội, đồng thời là sản phẩm hiếm hoi của Việt Nam được Trường Y Keck, ĐH Nam California và PUBMED – trang thông tin Y khoa uy tín nhất thế giới của Hoa Kỳ – công nhận về tác dụng tái tạo, phục hồi niêm mạc và giảm co thắt đại tràng.

Tràng Phục Linh PLUS chứa các thảo dược như Bạch Thược, Hoàng Bá, Bạch Truật… giúp:

• Giảm nhanh đầy hơi, chướng bụng, rối loạn tiêu hoá: Giảm đầy bụng trướng hơi là tác dụng rõ rệt nhất mà người bị bệnh đại tràng co thắt cảm nhận được khi sử dụng chế phẩm chiết xuất từ Bạch phục linh như Tràng Phục Linh PLUS. Cảm giác tức bụng, cứng bụng, trướng và đầy hơi trong bụng có thể giảm đi rõ rệt từ những lần đầu sử dụng.
• Giảm nhanh đau bụng, đi ngoài hoặc táo bón : Trong trường hợp bạn bị tiêu chảy, Bạch Phục Linh, Bạch truật có trong Tràng Phục Linh PLUS có tác dụng cầm tiêu chảy, giảm đau quặn. Khi bị táo bón thì Bạch truật lại có tác dụng nhuận tràng rất hiệu quả. Tác dụng điều tiết hai chiều đó của Bạch truật có ý nghĩa rất lớn trong việc giải quyết các triệu chứng điển hình như đi ngoài hoặc táo bón của hội chứng ruột kích thích.
• Giảm co thắt đại tràng: Lo lắng căng thẳng kéo dài là tác nhân gây rối loạn hoạt động ruột làm tăng nặng các triệu chứng đau, đầy trướng, rối loạn đại tiện. 5-HTP có trong Tràng Phục Linh PLUS khi vào cơ thể được tạo thành serotonin nên có tác dụng giảm đau, giảm trướng bụng, cải thiện tinh thần cho bệnh nhân. Chỉ với liều dưới 50mg/ngày, 5-HTP có tác dụng vừa đủ mà lại hầu như không gây ra tác dụng phụ, có thể sử dụng lâu dài và hiệu quả cho bệnh nhân Hội chứng ruột kích thích.

– Để tìm nhà thuốc gần nhất bán Tràng Phục Linh PLUS (nhãn đỏ), xem TẠI ĐÂY

– Để mua Tràng Phục Linh Plus (nhãn đỏ) giao hàng tại nhà, xem: TẠI ĐÂY

Ngoài ra, bạn có thể gọi điện đến số điện thoại tư vấn miễn cước 1800.1506 để các dược sĩ tư vấn kỹ hơn về tình trạng bệnh của bạn.

Mẹo chữa ăn không tiêu đơn giản tại nhà

Để cải thiện tình trạng ăn không tiêu khiến bạn khó chịu, dưới đây là một số mẹo đơn giản giúp bạn dễ chịu hơn:

Lá bạc hà

Nhai sống lá bạc hà rất tốt cho hệ tiêu hóa, tinh dầu trong lá bạc hà có tác dụng loại bỏ triệu chứng ăn không tiêu như đầy hơi, ợ nóng, đau bụng…

Hạt tiêu

Trong hạt tiêu có chứa hàm lượng kali cao có tác dụng cải thiện chức năng tiêu hóa của dạ dày. Để cải thiện chứng ăn không tiêu cho 1 – 2 hạt tiêu đen vào sữa nóng và khuấy đều, uống hàng ngày giúp ngăn chặn hình thành khí trong dạ dày.

Lá ổi

Lấy 1 nắm lá ổi bỏ vào nước nóng hãm uống hàng ngày giúp chống viêm, loại bỏ vi khuẩn gây hại trong đường ruột.

Gừng

Khi gặp chứng khó tiêu bạn có thể nhai sống một lát gừng hoặc uống chút trà gừng sau khi ăn giúp giảm triệu chứng khó chịu này.

Bột quế mật ong

Pha 1 thìa bột quế và 1 thìa mật ong vào cốc sữa ấm được coi là “vị thuốc” tuyệt vời cải thiện vấn đề về tiêu hóa và đánh bay chứng khó tiêu hiệu quả.

☛ Tìm hiểu thêm: Mẹo chữa đầy bụng chướng hơi

Chế độ ăn uống cho người ăn không tiêu

Nên ăn gì?

• Nên bổ sung nhiều rau củ giàu chất xơ vào chế độ ăn uống hàng ngày. Khoai lang, cà rốt, cần tây…là những thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa bạn nên bổ sung thường xuyên vào chế độ ăn uống.
• Trái cây giàu vitamin C có tác dụng tăng cường chức năng hệ tiêu hóa, giúp giải phóng khí tích trong dạ dày. Trái cây giàu vitamin C phải kể tới như đu đủ, xoài…để cải thiện chứng ăn không tiêu
• Sữa chua có chứa nhiều lợi khuẩn, kích thích hệ tiêu hóa giúp giảm đầy bụng và tăng cảm giác thèm ăn
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể, nên uống nước ấm và chia thành từng ngụm nhỏ
• Gia vị gừng, tỏi không những làm tăng hương vị của món ăn mà còn hỗ trợ điều trị chứng đầy bụng, ăn không tiêu hiệu quả

Không nên ăn gì?

• Hạn chế đồ ăn nhiều dầu mỡ chứa hảm lượng chất béo cao
• Đồ ăn nhanh, thực phẩm chế biến sdawnx, bánh mì, ngũ cốc…làm tăng khí gây đầy bụng, chướng hơi
• Không uống rượu bia, nước ngọt, đồ uống có ga dễ sinh khí trong đường ruột khiến ăn không tiêu trở nên nặng nề hơn.

Phòng bệnh như thế nào?

Phòng bệnh hơn chữa bệnh, do đó nên xây dựng một thực đơn ăn uống và sinh hoạt hơp lý bằng cách:

• Chia làm nhiều bữa nhỏ trong ngày để tránh hiện tượng dạ dày phải làm việc quá sức
• Ăn chậm, nhai kỹ
• Không nên vừa ăn vừa xem máy tính, ti vi….
• Tránh dùng những thực phẩm chứa nhiều acid như cam chanh, cà chua …
• Tránh xa đồ uống chứa có chứa cafein như trà, cà phê
• Giảm stress, sống vui khỏe mỗi ngày vì stress có thể là khởi nguồn cho rối loạn tiêu hóa
• Bỏ hút thuốc lá, rượu bia vì nó ảnh hưởng đến hoạt động của dạ dày
• Tránh mặc quần áo bó chặt, không vận động khi đang ăn no
• Sau khi ăn không nên đi ngủ ngay, nên ngủ sau khi dùng bữa tối 3 tiếng.
• Khi ngủ nâng cao đầu giường hơn chân giường để tránh hiện tượng trào ngược dịch.