Phẫu thuật điều trị phình đại tràng bẩm sinh

Hiện nay có không ít trẻ mắc phình đại tràng bẩm sinh, bệnh nếu không được chữa trị sớm có thể gây tử vong. Do đó, các bác sĩ chuyên khoa khuyến cáo khi trẻ có dấu hiệu của bệnh cần được thăm khám và phẫu thuật càng sớm càng tốt tránh những biến chứng có thể gây nguy hiểm cho tính mạng.

Phình đại tràng bẩm sinh có thể dẫn tới tử vong

Phình đại tràng bẩm sinh hay còn có các tên gọi khác như bệnh vô hạch đại tràng bẩm sinh hay bệnh Hirschsprung. Đây là một căn bệnh hiếm gặp chỉ xảy ra với tỷ lệ khoảng 1/4.000 – 1/5.000 trẻ sơ sinh. Hầu hết các trẻ bị bệnh đều là bé trai, cứ 4 bé trai thì mới có 1 bé gái bị bệnh.

Thực tế, khi mắc bệnh lý này trẻ còn bị thêm nhiều dị tật khác phối hợp như bệnh down, dị tật ở hậu môn, ống thần kinh,… Do đó, tùy theo mức độ nặng nhẹ, lứa tuổi bị bệnh mỗi trường hợp sẽ có những biểu hiện khác nhau.

Bệnh cần được phẫu thuật càng sớm càng tốt đặc biệt là khi trẻ có dấu hiệu chậm tiêu phân su sau sinh 24 giờ, táo bón kéo dài, bụng chướng căng, khó thở. Điều trị bệnh chậm trễ khiến trẻ gặp phải nhiều di chứng nặng nề như kém phát triển, chậm lớn, nhiễm độc máu hoặc dễ bị tắc ruột, viêm ruột nặng rất nguy hiểm.

Triệu chứng nhận biết phình đại tràng bẩm sinh

Trẻ sơ sinh

• Trẻ chậm đại tiện phân su, sau đẻ trên 24 giờ mới đại tiện phân su
• Bị tắc hoặc bán tắc ruột với các triệu chứng lâm sàng sớm sau đẻ như bụng chướng đều, chướng bụng tăng dần, da căng bóng, nôn ra sữa rồi dịch mật, dịch ruột, tiêu chảy do viêm ruột, qiau ruột nổi, gõ vang,…
• Thăm khám tháo ào ạt hơi và phân khi rút ngón tay sau thăm trực tràng và bụng bớt chướng hơn

Đối với trẻ sơ sinh bị phình đại tràng có thể bắt đầu từ tuần thứ 2, 3 sau đẻ xuất hiện triệu chứng và không được điều trị có thể dẫn tới viêm ruột thủng đại tràng.

Trẻ bú mẹ (từ 2-24 tháng tuổi)

Khi thể bệnh nhẹ:

Trẻ đại tiện bình thường, phân lúc này có dấu hiệu hơi lỏng nhưng khi ăn sữa ngoài có thể có triệu chứng xuất hiện với các dấu hiệu như trẻ bị táo bón kéo dài, ăn uống kém, chướng bụng, chậm lên cân, da xanh, suy dinh dưỡng.

Khi thể bệnh nặng:

Trẻ bị viêm đại tràng do ứ đọng phân nặng, xuất hiện biểu hiện mất nước và rối loạn điện giải nặng, thiếu máu.

Trẻ nhỏ và trẻ tuổi học đường

Trẻ bị bệnh phình đại tràng từ 3 – 15 tuổi, dấu hiệu nhận biết thường là:

• Trẻ có tiền sử bị táo bón và thường xuyên phải dùng thuốc nhuận tràng hoặc thụt đại tràng bằng microlax hay nước muối sinh lý.
• Trẻ bị chướng bụng, quai ruột giãn, nổi, nắn bụng thấy khối phân rắn ở phía hố chậu trái.
• Cơ thể trẻ gầy yếu, tay chân nhỏ, chậm phát triển thể lực, mất cảm giác muốn đại tiện.

Phẫu thuật phình đại tràng bẩm sinh như thế nào?

Khi được xác định mắc phình đại tràng bẩm sinh trẻ được chỉ định phẫu thuật đại tràng. Hiện nay phương pháp lựa chọn bao gồm phẫu thuật mổ hở và phẫu thuật nội soi.

Phương pháp phẫu thuật mổ hở

Đây là kĩ thuật mổ truyền thống, quy trình được tiến hành qua 3 bước sau:

• 1. Bệnh nhiđược gây mê sau đó bác sĩ tiến hành rạch một đường nhỏ trên ổ bụng với mục địch chính làm hậu môn nhân tạo để dẫn lưu phân ra ngoài
• 2. Sau 3 tháng kể từ khi làm hậu môn nhân tạo, bé được cắt bỏ đoạn đại tràng bị phình do không có dây thần kinh. Đoạn đại tràng lành được khâu nối trực tiếp vào với ống hậu môn thật
• 3. Khâu đóng hậu môn nhân tạo sau 3 tháng tiếp theo

Nếu sử dụng phương pháp này thời gian điều trị diễn ra trong 1 năm khiến trẻ phải chịu nhiều đau đớn và khó chịu. Việc chăm sóc gặp nhiều phiền toái và bé có nguy cơ gặp phải nhiễm trùng cũng như biến chứng cao. Bên cạnh đó chỉ những trẻ đủ 3 tuổi trở nên mới được thực hiện phẫu thuật theo cách này khiến cho các bệnh nhi ở lứa tuổi nhỏ hơn phải chịu nhiều phiền toái về sức khỏe, sinh hoạt trong thời gian chờ mổ.

Phẫu thuật nội soi chữa phình đại tràng bẩm sinh

Gần đây phương pháp phẫu thuật nội soi phình đại tràng bẩm sinh được đưa vào áp dụng ở các bệnh viện lớn. Người bệnh được điều trị dứt điểm trong 1 ca mổ vì trong quá trình phẫu thuật bác sĩ cắt bỏ ngay đoạn đại tràng bị bệnh và nối đoạn lành với ống hậu môn chứ không phải thông qua bước làm hậu môn nhân tạo như trước.

Phương pháp này mang lại ưu điểm:

• Thời gian điều trị bệnh ngắn hơn
• Trẻ bị bệnh ở lứa tuổi nào cũng có thể được điều trị ngay mà không phải chờ đợi
• Thời gian phục hồi nhanh, bé ít phải chịu đau đớn
• Nguy cơ gặp phải các biến chứng như nhiễm trùng vết mổ cũng giảm hẳn.
• Khả năng phục hồi chức năng hoạt động của đại tràng nhanh hơn và tốt hơn.

Sau ca phẫu thuật phình đại tràng bẩm sinh trẻ được ra viện sau khoảng 1 tuần, các bé sơ sinh cũng có thể được bú mẹ bình thường trở lại sau đó 1-2 ngày. Các bậc phụ huynh có thể an tâm vì bệnh của bé sẽ được chữa khỏi hoàn toàn bằng phẫu thuật.