Phình đại tràng là gì? Triệu chứng và cách điều trị

Phình đại tràng là bệnh lý về đường tiêu hóa, do đoạn đại tràng bị giãn ra làm giảm nhu động ruột, phân di chuyển chậm hơn khiến ruột tiếp tục hấp thu nước dẫn tới phân càng đặc và cứng gây ra hiện tuiợng khó đại tiện, táo bón lâu ngày. Cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và cách khắc phục phình đại tràng qua những thông tin dưới đây.

Phình đại tràng là gì?

Phình đại tràng là hiện tượng đại tràng xích ma có hiện tượng bị giãn ra dẫn tới giảm nhu động ruột, phân di chuyển chậm nên ruột có nhiều thời gian hấp thu nước khiến phân càng đặc, cứng và bị ứ trệ. Một số trường hợp còn gặp phải tình trạng phân tạo thành những khối khô gây ra tắc nghẽn đường ruột.

Tuy nhiên, những đoạn ruột khác vẫn hoạt động bình thường, không có dấu hiệu tổn thương hay rối loạn tiêu hóa. Người bệnh phình đại tràng vẫn có thể ăn uống bình thường, hấp thu chất dinh dưỡng nhưng việc đại tiện sẽ gặp một số khó khăn, gây nên tình trạng táo bón kinh niên.

Nguyên nhân dẫn tới phình đại tràng

Nguyên nhân dẫn tới hiện tượng phình đại tràng là do đại tràng bị giãn ra làm giảm nhu động ruột. Vì vậy, phân di chuyển chậm khiến ruột tiếp tục hấp thu nước khiến phân càng cứng, đặc gây táo bón lâu ngày. Trường hợp nặng hơn, phân bị khô, không thể di chuyển được gây tắc nghẽn đường ruột.

Phình đại tràng được chia thành 2 dạng:

• Phình đại tràng bẩm sinh
• Phình đại tràng do nguyên nhân thứ phát

Phình đại tràng bẩm sinh

Hay còn gọi là bệnh Hirschprung, thường phát hiện ở trẻ nhỏ hoặc trẻ sơ sinh. Tức là người bị bệnh không có hạch thần kinh ruột nên không co bóp được khiến cho đoạn ruột càng phình to ra.

Phình đại tràng do nguyên nhân thứ phát

Người bệnh bị phình đại tràng do các yếu tố như

• Dùng quá nhiều thuốc như morphin, codein…
• Bị nhiễm độc đại tràng, chủ yếu gặp trong bệnh viêm loét đại tràng và viêm đại tràng màng giả
• Mắc phải bệnh Chagas là bệnh nhiễm kí sinh trùng
• Hoặc do tổn thương thần kinh, phù niêm mạc do suy giáp, xơ cứng da, táo bón mạn tính.

Nhận biết phình đại tràng qua các dấu hiệu

Phình đại tràng là bệnh lý về đường tiêu hóa dễ nhận biết thông qua các triệu chứng như sau:

Đau bụng

Người bệnh bị đau bụng từng cơn, sờ thấy khối phân cứng ở thành bụng. Khi có biến chứng viêm ruột, người bệnh thường bị sốt cao, nhịp tim nhanh có thể trụy mạch.

Đại tiện ít và thưa

Những người bệnh mắc phải phình đại tràng thường có dấu hiệu nhận biết đặc trưng là tình trạng táo bón lâu ngày. Khi khối phân quá to, kích thước lớn hơn cả lỗ hậu môn người bệnh thường đi ngoài khá khó khăn thậm chí không thể tự đi được. Ở giai đoạn nặng, mỗi lần đi phải thụt tháo.

Không muốn ăn uống

Dấu hiệu này thường gặp ở người lớn mắc phình đại tràng giai đoạn cuối. Ở giai đoạn khởi phát tuy đi đại tiện ít nhưng người bệnh vẫn ăn uống được. Nhưng về sau phân tích tụ nhiều người bệnh có cảm giác sợ đồ ăn và không muốn ăn uống thứ gì. Càng ăn thêm nhiều càng khiến bụng trở nên nặng nề hơn, phân bị ứ đọng nhiều khiến cơ thể mệt mỏi.

Bên cạnh đó, người bệnh gặp một số dấu hiệu như đau đầu, mất tập trung, ngủ ít, thường xuyên cáu gắt. Nhiều trường hợp, người bệnh bị thiếu máu, chân tay yếu, mặt trắng bệch, da xanh, lưỡi nhợt nhạt.

Trẻ em bị mắc phình đại tràng bẩm sinh có triệu chứng khác đôi chút so với người lớn:

• Trẻ mới sinh bụng căng trướng, không đi phân su sau hơn 24 giờ hoặc chỉ đại tiện khi dùng ống thông đưa vào hậu môn kích thích. Nếu được kích thích hậu môn, trẻ sẽ đi ngoài ra nhiều phân. Do bụng chướng căng nên trẻ nôn nhiều.
• Ở trẻ lớn trên 1 tuổi, nếu có biểu hiện táo bón kéo dài nhiều kèm dấu hiệu “tháo cống” (tiêu chảy ồ ạt), bụng chướng thì cần nghi ngờ mắc bệnh phình đại tràng bẩm sinh và đưa trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa sớm.

Cần lưu ý, không phải bất cứ trẻ nào sau khi sinh 24 giờ không đại tiện được đều bị phình đại tràng bẩm sinh. Đối với nhiều trẻ bị dị dạng hậu môn bẩm sinh cũng không đại tiện được.

Phương pháp điều trị phình đại tràng bẩm sinh

Để chẩn đoán bệnh phình đại tràng cần dựa vào những dấu hiệu nêu trên và chụp X-quang bụng cản quang để xem đại tràng có giãn to hay không. Tùy thuộc vào tình trạng và mức độ của bệnh mà bác sĩ có hướng điều trị cụ thể.

Bệnh ở mức độ nhẹ được bác sĩ chỉ định dùng thuốc kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý. Nếu trường hợp dùng thuốc và chế độ ăn uống không mang lại hiệu quả phương pháp duy nhất là cắt bỏ đoạn đại trực tràng vô hạch nối đầu đại tràng lành với ống hậu môn. Thời điểm phẫu thuật tùy thuộc vào lúc phát hiện và mức độ nặng nhẹ của bệnh, có hay không các biến chứng.

Điều trị triệu chứng

• Tăng cường chất xơ trong bữa ăn hàng ngày
• Bổ sung đủ nước cho cơ thể
• Người bệnh uống thuốc xổ để giúp làm mềm phân hoặc thụt tháo, bơm hậu môn giúp đi đại tiện dễ dàng hơn.

Điều trị theo nguyên nhân bệnh

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh mà có cách điều trị đặc biệt đối với trẻ bị phình đại tràng bẩm sinh cần được mổ để cắt bỏ đoạn ruột bị phình giãn rồi nối lại ruột