Polyp đại tràng có nguy hiểm không?

Polyp đại tràng là một dạng tổn thương ở niêm mạc đại tràng và tổ chức dưới niêm mạc tăng sinh hình thành lên các cục giống như khối u nhưng không phải khối u.Polyp đại tràng nếu để lâu mà không điều trị đúng cách tăng nguy cơ ưng thư hoặc tiền ung thư rất cao. Vì vậy, phát hiện sớm và điều trị có ý nghĩa rất quan trọng.

Nguyên nhân gây polyp đại tràng

Nguyên nhân gây polyp đại tràng có thể do đột biến gen khiến tế bào phát triển không bình thường tạo thành polyp hoặc do di truyền, viêm nhiễm niêm mạc đại trực tràng bởi vi khuẩn hoặc ký sinh trùng. Theo số liệu thống kê có tới 90% số ca bị polyp trực tràng gặp ở những người từ 50 tuổi trở lên.

Những yếu tố nguy cơ làm tăng tỷ lệ mắc polyp đại trực tràng như:

• Tuổi càng cao tỷ lệ mắc polyp đại tràng căng tăng
• Tỷ lệ nam giới gặp nhiều hơn nữ giới
• Những người có thói quen hút thuốc, nghiện bia rượu, thói quen ăn uống không hợp lý (ăn nhiều chất béo, ít chất xơ, ăn nhiều thịt màu đỏ)
• Người bị béo phì, lười vận động
• Mắc các bệnh lý viêm đại trực tràng mạn tính
• Một số trường hợp đã từng bị ung thư buồng trứng (nữ giới) hoặc đã từng cắt bỏ polyp, có thể có khả năng bị bệnh polyp trực tàng hoặc tái phát polyp trực tràng.

Một người có thể chỉ bị 1 polyp đơn độc hoặc nhiều polyp, nguy cơ thoái ở trở thành ác tính của chúng tùy thuộc vào kích thước. Với những polyp có đường kính không quá 5mm ít nguy cơ phát triển thành ung thư, nhưng khi có đường kính lên trên 20mm kéo dài khoảng 10 năm nguy cơ trở thành ung thư là khá cao (chiếm tới 50%)

Dấu hiệu của polyp đại tràng như thế nào?

Polyp đại tràng là bệnh diễn biến âm thầm, các biểu hiện khá nghèo nàn, thậm chí có người bệnh không có triệu chứng nào cho tới khi tình cờ đi nội soi hoặc thăm khám sức khỏe. Nếu gặp phải một trong những dấu hiệu dưới đây người bệnh nên đi khám càng sớm càng tốt:

• Đi ngoài phân có kèm máu tươi là dấu hiệu khá thường gặp. Máu phủ ngoài mặt phân, không trộn lẫn với phân. Trong trường hợp polyp đại trực tràng có cuống tương đối dài có thể bị sa ra ngoài hậu môn khi đi ngoài. Polyp nhở ở thấp gần hậu môn có thể tự lên hoặc dùng tay đẩy lên, tuy nhiên đôi khi có thể bị tắc nghẽn ở hậu môn.
• Đại tiện phân lỏng hoặc táo bón kéo dài: Tình trạng có thể kéo dài trên 1 tuần mà không rõ nguyên nhân, các polyp nằm ở đoạn trực tràng thấp gần hậu môn đặc biệt khi polyp to hoặc polyp bị loét dài ngày có thể dẫn tới các triệu chứng như đi tiểu nhiều lần, đau thắt ruột, mót rặn, ruột kích thích nên dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý khác.
• Đau bụng: Là biểu hiện của bệnh Polyp đại tràng vì chúng có thể gây nên tắc ruột.

Polyp đại tràng có nguy hiểm không?

Theo thống kê, có tới 90% ca ung thư đại trực tràng phát triển từ polyp. Đây là dạng ung thư phổ biến nhất, đứng sau ung thư phổi và ung thư tiền liệt tuyến ở nam giới. Đối với nữ giới chỉ đứng sau ung thư vú.

Với những polyp đơn độc có thể là những khối u hoàn toàn lành tính và tồn tại nhiều năm mà không gây ảnh hưởng gì tới sức khỏe. Có nhiều người bệnh không hề biết mình mắc bệnh. Nhưng vẫn có tiềm ẩn nguy cơ thành ung thư đại trực tràng khi nó lớn dần lên. Đặc điểm cần lưu ý, đối với những polyp có chân rộng, không có cuống, càng có nhiều polyp khả năng hóa ác tính càng cao hơn so với những polyp có chân nhỏ hay cuống dài.

Do mối liên quan giữa polyp với sự phát sinh ung thư đại tràng vì vậy phát hiện sớm và điều trị polyp có ý nghĩa rất quan trọng giúp phòng ngừa phát sinh ung thư. Vì thế, ngay khi thấy những dấu hiệu bất thường ở cơ thể, người bệnh nên đến các cơ sở y tế để được thăm khám và chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời.

Quá trình phát triển ung thư từ polyp đại trực tràng

Thời gian phát sinh từ ung thư kể từ khi hình thành polyp kéo dài trong thời gian trung bình khaongr 10 năm. Do đó, khoảng thời gian 10 năm được khuyến cao sàng lọc polyp đại trực tràng bằng nội soi:

Nhưng thời gian có thể ngắn hơn nếu người bệnh:

• Có tiền sử gia đình mắc ung thư đại tràng di truyền
• Polyp đại tràng gia đình ( familial adenomatous polyposis )

Người bệnh thuộc đối tượng trên có nguy cơ mắc ung thư đại tràng cao hơn so với người không có tiền sử. Do đó, đối với những người này được khuyên kiểm tra thường xuyên hơn (2-3 năm/lần) ngay cả khi ở độ tuổi còn trẻ.

Làm thế nào để phát hiện sớm polyp đại tràng?

Ở giai đoạn đầu bệnh không có triệu chứng rõ rệt, phần lớn người bệnh được phát hiện khi khám sức khỏe định kỳ và thực hiện các xét nghiệm tầm soát ung thư đại tràng.

Phương pháp phát hiện polyp hiện nay hiệu quả nhất là nội soi đại tràng giúp phát hiện chính xác polyp đại tràng. Đây là một kỹ thuật khó đòi hỏi phải có kỹ thuật cao, tuy vậy đây là thủ thuật khá an toàn

Nội soi đại tràng cũng cho phép bác sĩ thực hiện sinh thiết tìm tế bào ung thư (lấy một mẫu mô để quan sát dưới kinh hiển vi) nếu nghi ngờ người bệnh bị ung thư đại trực tràng.

Điều trị polyp đại tràng bằng phương pháp nào?

Phát hiện sớm và điều trị kịp thời là nguyên tắc điều trị polyp đại tràng đặc biệt là trong trường hợp nhiều polyp hoặc những polyp có kích thước lớn trên 5mm cần loại bỏ càng sớm càng tốt để giảm thiểu nguy cơ ung trở thành ung thư.

Khi polyp có kích thước lớn hoặc nhiều polyp đặc biệt đối với polyp có chân rộng, không có cuống cần được loại bỏ càng sớm càng tốt bằng kĩ thuật mổ nội soi.

Một số nhà chuyên môn có khuyến cáo rằng, nếu polyp tuyến, thường hay có tỉ lệ tái phát cao. Vì vậy, sau cắt polyp trực tràng khoảng 3 – 5 năm nên nội soi để kiểm tra lại.

Trong trường hợp polyp phát triển thành ung thư, điều trị phụ thuộc vào khả năng lan rộng của ung thư. Trường hợp nguy cơ ung thư thấp thì không cần điều trị thêm. Khi ung thư đã xâm lấn vào cuống polyp, các đoạn của ruột già bị ảnh hưởng thì cần phải phẫu thuật cắt bỏ chúng.

Biện pháp phòng ngừa Polyp đại tràng

Để giảm thiểu tối đa nguy cơ gặp phải chứng Polyp đại tràng khi biết:

• Chế độ ăn uống: Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, tăng cường nhiều rau củ, chất xơ trong bữa ăn hàng ngày. Đồng thời, nên hạn chế đồ ăn có quá nhiều chất béo, thức ăn nhanh, mỡ động vật và các loại thịt đỏ.
• Tập thể thao: Vận động tích cực với những bộ môn thể thao nhẹ nhàng như yoga, đi bộ để khí huyết lưu thông và cơ quan tiêu hóa hoạt động đều đặn.
• Thói quen lành mạnh: Hạn chế uống bia rượu, bỏ hút thuốc lá, thường xuyên tập thể dục nâng cao sức đề kháng và duy trì cân nặng cho cơ thể.
• Thăm khám sức khỏe: Thăm khám sức khỏe thường xuyên, nếu có dấu hiệu bất thường nên thực hiện nội soi đại tràng để tầm soát bệnh là cách tốt nhát để phòng ngừa bệnh polyp đại tràng hiệu quả.

Polyp đại tràng có thể không gây nguy hiểm trên khối u lành tính. Tuy nhiên, các bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa thường khuyến cáo bệnh nhân nên tiến hành điều trị sớm, tránh bệnh biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng.