5 nhóm thuốc đặc trị viêm manh tràng và lưu ý khi sử dụng

Việc dùng thuốc đúng loại và liều lượng rất quan trọng với người bệnh viêm manh tràng, nhằm giúp giảm triệu chứng và ngăn ngừa các đợt bùng phát. Dưới đây là 5 nhóm thuốc đặc trị viêm manh tràng cùng những lưu ý khi sử dụng. Hi vọng những kiến thức này sẽ giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh của mình tốt hơn.

1. Viêm manh tràng được điều trị thế nào?

Để có thể kiểm soát bệnh tốt nhất, trước hết chúng ta cần hiểu khái quát về viêm manh tràng cũng như tiến trình điều trị của bệnh ra sao. Như ngoài việc sử dụng thuốc, bạn có còn giải pháp nào khác không?

Manh tràng là một đoạn của ống tiêu hóa, dài khoảng 6cm, nối liền hồi tràng (đoạn cuối của ruột non) với đại tràng. Nó có tác dụng ngăn ngừa các chất trong đại tràng trào ngược vào ruột non, tái hấp thu nước, đào thải chất độc và biến đổi các chất đơn giản trong ruột thành dinh dưỡng nhờ hệ vi sinh phong phú.

Khi bị viêm manh tràng, bạn sẽ gặp phải các triệu chứng như: đau bụng vùng hố chậu phải, tiêu chảy, buồn nôn, chướng bụng, đầy hơi, chán ăn… và cả suy dinh dưỡng. Các tổn thương viêm có thể khu trú hoặc rải rác từng nơi ở manh tràng.

Viêm manh tràng kéo dài trước hết ảnh hưởng tới tinh thần, chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vùng viêm có thể trở thành loét nghiêm trọng gây xuất huyết, thậm chí là thủng đại tràng, tổn thương dạng áp xe, phình giãn manh tràng.

Dùng thuốc sẽ giúp bạn loại bỏ các triệu chứng khó chịu, nhưng sau đó bệnh vẫn có khả năng tái phát, thậm chí trở nặng nếu lạm dụng. Hiện nay vẫn chưa có thuốc điều trị dứt điểm viêm manh tràng. Điều trị nội khoa vẫn là lựa chọn chính với chứng bệnh này. Cụ thể, bạn sẽ được hướng dẫn sử dụng thuốc và tuân thủ chế độ ăn uống, sinh hoạt khoa học để thuyên giảm triệu chứng và làm chậm tiến triển của bệnh.

Bên cạnh đó, điều trị ngoại khoa cũng là một giải pháp. Các bác sĩ sẽ sử dụng kỹ thuật mổ nội soi hoặc mổ hở để cắt bỏ phần manh tràng bị viêm. Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy cắt bỏ manh tràng có thể làm giảm sự phong phú của hệ vi sinh đường ruột và tăng phản ứng viêm ở đại tràng (1). Chính vì thế mà giải pháp này chỉ được thực hiện khi bạn không còn đáp ứng với thuốc và tình trạng sức khỏe ngày càng nghiêm trọng.

2. 5 nhóm thuốc đặc trị viêm manh tràng

2.1. Thuốc kháng viêm

Hiện nay, có hai nhóm thuốc kháng viêm thường dùng trong đặc trị viêm manh tràng là Aminosalicylate và Corticosteroid.

Aminosalicylate (5 – ASA)

Nhóm Aminosalicylate có đặc tính kháng viêm đường tiêu hóa, hoạt động bằng cách làm giảm sưng, viêm trong đại tràng. Chúng được chỉ định trong các trường hợp: viêm loét đại tràng, viêm manh tràng, viêm ruột, bệnh Crohn… thể nhẹ hay trung bình. Aminosalicylate được dùng trong cả điều trị lẫn dự phòng.

Một số dược chất trong nhóm có thể kể tới như: sulfasalazin, mesalazin, olsalazin… Chúng được sản xuất dưới nhiều dạng (viên uống, dung dịch uống, viên đặt trực tràng) dưới các tên thương mại khác nhau. Sự khác biệt nhỏ trong quy trình sản xuất và cách bạn sử dụng thuốc có thể đem lại hiệu quả khác nhau trên từng đoạn của ống tiêu hóa. Do đó với bệnh viêm manh tràng của mình, bạn hãy tuyệt đối tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ để sử dụng thuốc hiệu quả.

Tác dụng phụ: Hầu hết những người dùng aminosalicylat không gặp bất kỳ tác dụng phụ nghiêm trọng nào. Một số có thể bị tiêu chảy, nhức đầu, buồn nôn, phát ban, ngứa… và thường không nghiêm trọng. Tuy nhiên, có một tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nghiêm trọng khi dùng aminosalicylat là làm giảm đáng kể số lượng số lượng tế bào máu. Trong đó có cả tế bào chống nhiễm trùng và tế bào giúp cầm máu. Vì vậy ngay khi thấy đau họng, loét miệng, bầm tím, chảy máu không rõ nguyên nhân, sốt cao… hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng khác thì bạn hãy ngừng thuốc và thông báo ngay cho bác sĩ (2).

Thuốc thuộc nhóm Corticosteroid

Khác với nhóm Aminosalicylate cho tác dụng chủ yếu tại ruột thì các thuốc thuộc nhóm Corticosteroid cho tác dụng kháng viêm toàn thân. Hiệu quả kháng viêm mạnh hơn nhưng kéo theo đó là các tác dụng phụ cũng nhiều hơn. Do đó, Corticosteroid thường được dùng trong các đợt bùng phát viêm manh tràng, viêm loét đại tràng… từ vừa đến nặng, khi bạn không đáp ứng với Aminosalicylate. Đặc biệt, không dùng Corticosteroid để dự phòng bệnh.

Các dược chất thuộc nhóm Corticosteroid dùng trong điều trị viêm manh tràng, viêm ruột có thể kể tới là: prednisone, prednisolone, methylprednisolone, hydrocortisone… Chúng được dùng qua đường uống, hoặc tiêm tĩnh mạch trong trường hợp bệnh nặng. Thường dùng cho tới khi triệu chứng thuyên giảm rồi giảm dần liều và điều trị duy trì với 5-ASA hoặc các thuốc điều hòa miễn dịch. Với đường Corticosteroid đường uống, bạn nên dùng ngay sau bữa ăn để hạn chế kích ứng đường tiêu hóa. (3)

Tác dụng phụ:

• Khi dùng ngắn hạn (7 – 14 ngày): tăng đường huyết, tăng huyết áp, hưng phấn hay trầm cảm, kém tập trung, da bị mụn trứng cá, rậm lông, bầm da…
• Khi dùng dài hạn (> 14 ngày): đục thủy tinh thể, loãng xương, suy thượng thận, rối loạn mỡ máu…

2.2. Thuốc ức chế miễn dịch

Về bản chất, thuốc ứng chế miễn dịch cũng được sử dụng để giảm tình trạng viêm ở manh tràng tương tự như nhóm kháng viêm. Chúng được sử dụng khi Aminosalicylate và Corticoid không hoặc kém hiệu quả, hay dùng để giảm liều Corticoid.

Dược chất thuộc nhóm thuốc này có thể kể tới như: azathioprine, 6-mercaptopurine, cyclosporine và tacrolimus.

Tác dụng phụ: buồn nôn, nôn, chán ăn, giảm bạch cầu làm tăng nguy cơ nhiễm trùng, viêm tụy, viêm gan…

Để giảm kích ứng đường tiêu hóa, bạn nên dùng thuốc ngay sau ăn. Đồng thời thông báo cho bác sĩ nếu bạn bị nôn liên tục, đau bụng, nước tiểu có màu vàng đậm hoặc nâu đỏ, vàng da, vàng mắt… hay bất thường sức khỏe nghiêm trọng khác.

2.3. Thuốc kháng sinh

Một số loại kháng sinh như: ciprofloxacin, metronidazol, rifaximin… thường được sử dụng trong điều trị viêm manh tràng do vi khuẩn, hoặc dùng để dự phòng tình trạng nhiễm khuẩn.

Tác dụng phụ: Tác dụng phụ cụ thể còn tùy thuộc loại kháng sinh mà bạn sử dụng. Nhưng khi sử dụng kéo dài, các thuốc kháng sinh đều gây mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột và có thể làm bạn bị đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy…

2.4. Thuốc cầm tiêu chảy

Viêm manh tràng cũng có thể khiến bạn bị tiêu chảy trong các đợt bệnh bùng phát. Lúc này, một số loại thuốc có thể được sử dụng như: diphenoxylate, loperamid, cholestyramin… Trong đó, loperamid được sử dụng khi tiêu chảy tương đối nhẹ hoặc trung bình, với tiêu chảy nặng cần hết sức thận trọng vì có thể gây ra phình đại tràng nhiễm độc.

Ngoài ra, bạn nên kết hợp uống cùng Oresol để bù nước và điện giải cho cơ thể. Cần pha Oresol đúng tỷ lệ theo hướng dẫn của nhà sản xuất có in trên bao bì.

2.5. Liệu pháp sinh học

Nhiều thuốc sinh học, điển hình là các thuốc thuộc nhóm kháng yếu tố hoại tử u TNF (infliximab, certolizumab, adalimumab, golimumab…) đã cho thấy nhiều lợi ích trong điều trị bệnh đại tràng, giúp giảm triệu chứng và đặc biệt là ngăn ngừa tái phát sau phẫu thuật.

Thay vì đánh vào toàn bộ quá trình miễn dịch của cơ thể và để lại nhiều tác dụng không mong muốn như các thuốc ức chế miễn dịch, liệu pháp sinh học dựa trên sự hiểu biết về phản ứng miễn dịch của mỗi tế bào, protein… và đánh vào các mục tiêu cụ thể của phản ứng này, từ đó giúp giảm viêm một cách đặc hiệu, nhanh và an toàn hơn.

Tác dụng phụ: Thuốc kháng TNF làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nghiêm trọng như nhiễm khuẩn huyết, tái hoạt động của bệnh lao và viêm gan B. Do đó, nhóm thuốc này chống chỉ định khi người bệnh nhiễm khuẩn không kiểm soát. Bạn cần khám sàng lọc bệnh lao và viêm gan B trước khi sử dụng thuốc.

3. Tràng Phục Linh PLUS – Giải pháp hỗ trợ bệnh đại tràng hiệu quả

Để kiểm soát bệnh viêm manh tràng tốt hơn, bên cạnh việc dùng thuốc và xây dựng lối sống lành mạnh thì bạn có thể tăng cường thêm các giải pháp từ thảo dược. Trong trường hợp này, bạn có thể tham khảo sử dụng Tràng Phục Linh PLUS – sản phẩm được thiết kế chuyên biệt cho người viêm đại tràng, viêm manh tràng… cấp và mãn tính:

• Bạch truật: Được coi là “khắc tinh” của các bệnh đại tràng. Nhờ đặc tính chống viêm, điều hòa nhu động ruột, tăng cường lưu thông máu tại đại tràng… mà bạch truật có tác dụng giảm viêm loét, cầm tiêu chảy, giảm táo bón, loại bỏ các cơn đau quặn bụng…
• Bạch phục linh: Có tác dụng hỗ trợ giảm thiểu các triệu chứng đường tiêu hóa khó chịu như đầy hơi, chướng bụng, cầm tiêu chảy, ngăn ngừa chảy máu đường tiêu hóa…
• Bạch thược: Hiệu quả trong việc giảm nhanh các cơn đau bụng, giảm đầy bụng, tiêu chảy, táo bón.
• Hoàng bá: Có vai trò như một kháng sinh tự nhiên, giúp tiêu diệt tốt vi khuẩn gây hại nhưng không làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột. Đồng thời hoàng bá còn có tác dụng giảm các cơn đau quặn bụng do kích thích thần kinh…
• ImmuneGamma®: Là nguồn nguyên liệu để tái tạo, phục hồi niêm mạc manh tràng đã bị tổn thương. Ngoài ra, ImmuneGamma® còn giúp cân bằng hệ vi sinh tại manh tràng và tăng cường miễn dịch cho cơ thể.
• 5 – HTP: Khi vào cơ thể sẽ được chuyển hóa thành serotonin, có tác dụng điều hòa nhu động ruột, giảm đau và cải thiện tâm trạng cho người bệnh.

Với sự kết hợp của hai thành phần thảo dược tự nhiên và hoạt chất quý ImmuneGamma® Tràng Phục Linh PLUS không chỉ hỗ trợ loại bỏ các triệu chứng khó chịu do viêm manh tràng gây ra mà còn tăng cường các yếu tố phục hồi để giải quyết căn nguyên của bệnh, hỗ trợ dự phòng bệnh tái phát hiệu quả.

Hi vọng qua thông tin về 5 nhóm thuốc đặc trị viêm manh tràng trên đây đã giúp bạn hiểu rõ hơn về các loại thuốc mình đang sử dụng và lưu ý cách dùng chúng an toàn, hiệu quả hơn. Qua việc tuân thủ đúng phác đồ điều trị và lời khuyên của bác sĩ, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện được chứng bệnh viêm manh tràng của mình.

Bị viêm manh tràng ăn gì, kiêng gì nhanh khỏi?

Tài liệu tham khảo:

• (1) https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6291264/
• (2) https://patient.info/digestive-health/inflammatory-bowel-disease/aminosalicylates
• (3) http://benhvien115.com.vn/kien-thuc-y-khoa-/nhung-dieu-can-luu-y-khi-su-dung-thuoc-chua-corticoid/2021032502324878
• https://www.msdmanuals.com/vi/chuyên-gia/rối-loạn-tiêu-hóa/bệnh-viêm-ruột-ibd/thuốc-điều-trị-viêm-ruột