Viêm đại tràng mạn có nguy hiểm không?

Ở nước ta, viêm đại tràng mạn tính là bệnh rất dễ gặp. Chúng gây tổn thương niêm mạc đại tràng, khu trú hoặc lan toả khắp đại tràng. Bệnh dễ tái phát và khó điều trị khỏi hoàn toàn. Nếu để lâu ảnh hưởng lớn đến sức khỏe, có thể suy kiệt dẫn đến tử vong.

Đến nay, viêm đại tràng mạn vẫn chưa chữa khỏi hoàn toàn được mà chỉ điều trị ổn định. Nguyên nhân là do viêm đại tràng mạn thường gây nên do sự phối hợp của nhiều cơ chế. Bệnh thường ổ loét, có thể chỉ là vết xước hoặc trợt niêm mạc, nếu nặng các ổ loét sâu, bờ đều mềm mại, ở đáy có nhầy, mủ, máu…

Viêm đại tràng mãn tính là gì?

Viêm đại tràng mạn tính là bệnh lý về đường tiêu hóa gặp khá phổ biến ở nước ta. Số người mắc viêm đại tràng mạn tính ở nước ta chiếm 20% dân số và ngày càng có xu hướng gia tăng. Viêm đại tràng mạn tính là quá trình viêm nhiễm gây tổn thương khu trú hoặc lan tỏa ở niêm mạc đại tràng với nhiều mức độ khác nhau. Trường hợp nhẹ khiến niêm mạc đại tràng dễ tổn thương, chảy máu. Trường hợp bệnh nặng xuất hiện vết loét, xung huyết thậm chí có áp xe.

Nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn tính

Bệnh viêm đại tràng mãn là bệnh mãn tính ở đại tràng có thể do rất nhiều nguyên nhân khác nhau hoặc không rõ nguyên nhân. Bệnh thường tái phát ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và gây trở ngại cho sinh hoạt cũng như công việc thường ngày của người bệnh. Bệnh có thể khởi phát từ một đợt viêm đường tiêu hóa cấp tính do nhiễm các vi khuẩn hay các ký sinh vật qua ăn uống nhưng không được điều trị để dẫn tới hiện tượng nhờn thuốc, kháng thuốc và viêm nhiễm mãn tính.

Viêm đại tràng mãn tính được chia thành 2 nhóm theo nguyên nhân:

• Viêm đại tràng mạn tính có nguyên nhân: Xuất hiện sau viêm đại tràng cấp tính do nhiễm trùng, nhiễm ký sinh trùng, nhiễm nấm, nhiễm độc nhưng người bệnh không điều trị dứt điểm.
• Viêm đại tràng mạn tính không rõ nguyên nhân: Thường gặp là viêm đại tràng mạn tính không đặc hiệu

Nguyên nhân gây viêm đại tràng mạn tính thường gặp là:

• Do nhiễm các loại vi trùng gây bệnh lý về đường ruột như Shigella, Salmonella…
• Bị nhiễm các loại ký sinh trùng như giun đũa, giun kim, giun tóc…
• Chế độ ăn uống hàng ngày của người bệnh không hợp lý, thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, sử dụng các loại thức ăn gây kích thích khiến niêm mạc đại tràng bị tổn thương.
• Bị táo bón lâu ngày.

Triệu chứng của viêm đại tràng mạn tính

Viêm đại tràng mạn tính gây ra các triệu chứng ảnh hưởng nhiều tới cuộc sống, sinh hoạt của người bệnh. Dưới đây là các đấu hiệu đặc trưng của bệnh:

• Đau bụng: Đau dọc theo khung đại tràng, vị trí nửa khung đại tràng và hai hố chậu. Đau xuất hiện theo cơn, đau quặn nhiều lần trong ngày, có khi đau âm ỉ, cơn đau giảm bớt sau mỗi lần đi tiêu
• Tính chất phân bất thường: Phân đa dạng nhưng phần lớn là đi ngoài phân lỏng, đi ngoài nhiều lần trong ngày. Nhiều trường hợp bị táo bón, mót rặn, phân có lẫn máu, có nhầy hoặc không nhầy
• Đầy bụng, chướng hơi: Bụng luôn căng trướng, căng tức rất khó chịu nhất là khu trú dọc khung đại tràng
• Cơ thể mệt mỏi, chán ăn, suy nhược: Khi đại tràng bị viêm gây ảnh hưởng tới quá trình tiêu hóa và hấp thụ thức ăn, biểu hiện bằng dấu hiệu cơ thể mệt mỏi, suy nhược. Người bệnh thường chán ăn, ăn uống kém, toàn thân mệt mỏi, giảm trí nhớ, ăn ngủ kém, thường xuyên cáu gắt, lo lắng…Có người bệnh còn bị suy giảm rõ rệt, thể trạng gầy sút, hốc hác.

Đau bụng dọc khung đại tràng là triệu chứng phổ biến của người viêm đại tràng mạn

Bạn cũng cần phân biệt viêm đại tràng mãn tính với bệnh đại tràng chức năng (hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng co thắt…) là những bệnh gây chỉ rối loạn chức năng đại tràng nhưng không có tổn thương thực thể ở đại tràng. Ngoài ra, còn rất nhiều bệnh đại tràng khác có những triệu chứng giống như viêm đại tràng như bệnh polyp đại tràng , bệnh túi thừa đại tràng, bệnh đại tràng đôi, đại tràng dài hoặc teo đại tràng…

Với trường hợp của bạn, bạn cần đi tới cơ sở y tế uy tín để khám và nội soi đại tràng lại để được kết quả rõ ràng hơn. Bạn cũng cần tham khảo ý kiến trực tiếp của Bác Sĩ xem là liệu rằng có phải bạn đã bị nhờn thuốc và nếu thế thì bạn cần tới sự trợ giúp của bác sĩ dựa trên tình trạng bệnh của bạn.

Nếu đi kiểm tra xác định bệnh, bác sĩ có thể cho bạn siêu âm, xét nghiệm máu, xét nghiệm phân và chụp X-quang hoặc nội soi đại tràng, sinh thiết những tổn thương bất thường (loét, polyp, u…) phát hiện trong khi soi. Ngoài ra, một số phương tiện kỹ thuật khác giúp chẩn đoán bệnh là chụp cắt lớp vi tính và chụp cộng hưởng từ, PET. Các kỹ thuật này có giá trị rất cao trong chẩn đoán ung thư đại tràng, tình trạng xâm lấn và di căn hạch…

Viêm đại tràng mạn tính có nguy hiểm không?

Viêm đại tràng mãn tính nếu không được điều trị hoặc điều trị không đúng cách có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Người bệnh càng cao tuổi, bệnh diễn tiến càng lâu dài thì nguy cơ xảy ra biến chứng càng cao. Dưới đây là một số biến chứng có thể xảy ra:

Xuất huyết ồ ạt

Khi niêm mạc đại tràng dã bị tổn thương nặng nề rất khó hồi phục lại thêm tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng. Sử dụng kháng sinh khiến lớp nhung trong đại tràng bị trơ trụi sau nhiều đợt dùng kháng sinh điều trị hoặc sử dụng đồ ăn không đảm bảo vệ sinh, bia rượu….sẽ gây xuất huyết ồ ạt hoặc đại tràng bị nhiễm độc.

Thủng đại tràng

Viêm đại tràng mạn tính làm chức năng của đại tràng dần suy giảm. Không chỉ là tổn thương mà toàn bộ cấu trúc của đại tràng bị giãn, dẫn tới nguy cơ bị loét và thủng đại tràng. Khi xảy ra biến chứng giãn đại tràng cấp tính dễ khiến người bệnh bị đau bụng dữ dội, hôn mê. Nếu không được cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tử vong rất lớn.

Giãn đại tràng cấp tính

Một trong những biến chứng của viêm đại tràng mãn tính đó là giãn đại tràng. Viêm đại tràng lâu ngày có thể dẫn đến biến chứng đại tràng bị giãn, chức năng tiêu hóa giảm nghiêm trọng nguy cơ gây loét và thủng gấp nhiều lần.

Khi bị viêm đại tràng mãn tính, những vết viêm chưa được phục hồi lại chịu sự tấn công tiếp theo từ vi khuẩn khiến cho các vết loét ngày càng sâu và lan rộng, nghiêm trọng hơn sẽ có nguy cơ dẫn đến thủng đại tràng vô cùng nguy hiểm. Tình trạng này xảy ra do triệu chứng rối loạn đại tiện khiến đại tràng luôn phải co thắt liên tục, ruột phải vận động quá mức sẽ dẫn đến giãn đại tràng và giãn ruột.

Ung thư đại tràng

Đây là biến chứng nguy hiểm nhất của viêm đại tràng, tỷ lệ biến chứng này xảy ra rất lớn. Theo thống kê năm 2015 của Bộ Y tế, nguy cơ viêm đại tràng biến chứng sang ung thư chiếm tới 20%. Khi viêm loét kéo dài và tái phát liên tục, khiến tế bào biểu mô của niêm mạc có nguy cơ loạn sản, chuyển sang tế bào ác tính, sau đó phát triển sang ung thư đại tràng. Quá trình này tích lũy từ 7 – 10 năm.

Điều trị viêm đại tràng mãn tính

Viêm đại tràng tiến triển sang giai đoạn mạn tính rất khó điều trị dứt điểm. Các phương pháp điều trị có mục đích giúp giảm các triệu chứng tạm thời mà không chữa khỏi dứt điểm bệnh nên bệnh tái đi tái lại nhiều lần gây khó khăn cho điều trị.Vì vậy, người bệnh cần đảm bảo nguyên tắc chung trong điều trị là kết hợp điều trị nội khoa toàn diện, thay đổi chế độ sinh hoạt, ăn uống và làm việc sao cho hợp lý.

Dựa theo từng trường hợp bệnh mà bác sĩ có biện pháp điều trị sao cho phù hợp, bao gồm sử dụng thuốc nội khoa kết hợp với chế độ sinh hoạt hợp lý. Các thuốc sử dụng điều trị viêm đại tràng mãn tính thường là kết hợp thuốc phục hồi tổn thương và thuốc loại trừ nguyên nhân gây bệnh cũng như tái phát bệnh, cụ thể:

• Thuốc kháng sinh chống nhiễm trùng
• Thuốc chống ký sinh trùng, chống nấm
• Thuốc chống tiêu chảy, chống loạn khuẩn
• Thuốc giảm đau và chống co thắt…

Bên cạnh việc điều trị người bệnh cần lưu ý về chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh:

• Cần kiểm soát stress, căng thẳng, lo lắng vì stress kéo dài gây trầm cảm hay làm giảm nhu động ruột. Vì vậy, luôn giữ tinh thần vui vẻ, thoải mái, có suy nghĩ lạc quan, tích cực.
• Tăng cường vận động thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe, sức đề kháng của cơ thể
• Bổ sung nhiều nước kết hợp với xoa bóp nhẹ nhàng vùng thượng vị để kích thích nhu động ruột
• Xây dựng một chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung những thực phẩm tốt cho đại tràng như sữa đậu nành, gạo, khoai tây, cá, tăng cường rau xanh, trái cây, củ quả giàu chất xơ, chuối đu đủ giàu Kali… Hạn chế ăn các loại thực phẩm còn tươi sống, đồ ăn nhiều dầu mỡ, các chất gây kích thích đường ruột như cà phê, rượu bia, thuốc lá, đồ ăn cay nóng
• Chia nhỏ thành nhiều bữa nhỏ, ăn ít vào buổi tối để giảm gánh nặng cho đường ruột.

Nguyên tắc xây dựng chế độ ăn uống

Chế độ ăn cần đảm bảo đủ các thành phần dinh dưỡng bao gồm:

• Chất đạm (protein): 1g/ kg/ ngày; nên dùng các loại thực phẩm như: thịt nạc, cá nạc, sữa chua, sữa đậu tương…
• Năng lượng: 30 – 35 Kcal/ kg/ ngày tùy theo từng bệnh nhân.
• Chất béo: ăn hạn chế không quá 15g/ ngày
• Bổ sung đủ nước, muối khoáng và các vitamin

Thực phẩm nên ăn

• Nên ăn thịt nạc, cá, sữa đậu nành, sữa không có lactose, sữa chua.
• Các loại rau xanh nhiều lá như rau ngót, rau muống, rau cải
• Các loại rau họ cải như củ cải, bắp cải…
• Các thức ăn tanh như tôm, cua, cá, trứng nên ăn từng chút một và ăn sau khi chế biến

Thực phẩm không nên ăn

• Những thực phẩm dễ gây đầy hơi, chướng bụng như thịt mỡ, nem rán, sữa, dưa cà muối, rượu bia, đồ uống có ga…không nên ăn
• Thực phẩm có chứa nhiều lactose như sữa, nhiều đường như quả ngọt, mật ong, nhiều sorbitol (có trong một số bánh kẹo ngọt) để hạn chế tiêu chảy vì người bệnh có dấu hiệu kém hấp thu các loại đường và dẫn tới tiêu chảy, chướng bụng đầy hơi.
• Thức ăn cứng như rau sống, ngô hạt, măng…gây ảnh hưởng xấu tới vết loét nên cần hạn chế sử dụng. Khi chế biến thức ăn nên hấp, luộc, hạn chế xào rán.

☛ Tìm hiểu thêm: Chế độ ăn uống cho người bệnh viêm đại tràng

 Giải pháp chuyên biệt cho bệnh viêm đại tràng

Tràng Phục Linh (nhãn xanh) và Tràng Phục Linh PLUS (nhãn đỏ) là hai giải pháp chuyên biệt cho bệnh Đại tràng. Trong đó:

Tràng Phục Linh (nhãn xanh) chứa hoạt chất ImmuneGamma – Thành quả của công nghệ sinh học Hoa Kỳ, giúp tái tạo và phục hồi niêm mạc Đại tràng