Viêm loét đại trực tràng chảy máu: Nguyên nhân, triệu chứng & phương pháp điều trị

Viêm loét đại – trực tràng chảy máu là bệnh viêm mạn tính gây ra tình trạng loét, chảy máu tại khu vực đại trực tràng gây tổn thương lan tỏa ở lớp niêm mạc và dưới niêm mạc. Bệnh nếu không được điều trị sớm có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người bệnh. 

Tổng quan về bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu

Bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu là gì?

Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh lý khá nguy hiểm và đang có xu hướng gia tăng tại các quốc gia phát triển. Bệnh xảy ra ở cả nam và nữ với tỷ lệ tương đương nhau với nhóm tuổi khởi phát bệnh từ 15 – 40 tuổi. 

Viêm loét đại tràng chảy máu

Đại tràng hay còn gọi là ruột già là ống cơ dài từ 1.5 0 1.8m nằm ở cuối cùng của hệ tiêu hóa, dẫn thức ăn từ ruột non đến hậu môn để bài tiết ra bên ngoài. Bộ phận này có nhiệm vụ hấp thụ lại nước và chất điện giải, đồng thời biến những gì còn lại của thức ăn thành phân. 

Viêm loét đại tràng chảy máu sẽ gây ra sự viêm nhiễm, tổn thương ở niêm mạc đại tràng, các mạch máu có thể phá vỡ và gây ra chảy máu trong phân. Triệu chứng thường gặp khi viêm loét đại tràng chảy máu gồm tiêu chảy, đau bụng, chảy máu trực tràng và mệt mỏi. 

Hình ảnh viêm loét đại trực tràng chảy máu

Viêm loét trực tràng chảy máu

Trực tràng là phần ống cơ kết nối ruột già dẫn tới hậu môn và chất thải của cơ thể sẽ đi qua trực tràng để ra ngoài. Viêm loét trực tràng chảy máu là tình trạng viêm loét ở trực tràng và gây ra chảy máu trong phân. 

Nguyên nhân dẫn đến viêm loét trực tràng chảy máu

Viêm loét trực tràng chảy máu có thể là căn bệnh ngày càng phổ biến, với tỷ lệ nam nữ đều có thể mắc bệnh như nhau. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu do: 

Gen di truyền

Theo nhiều nghiên cứu, có khoảng 20% người bị viêm loét đại trực tràng chảy máu có người thân trong gia đình mắc bệnh này. Nghiên cứu ở Nhật nhận thấy, người có gen HLA-DRB1*1502 (DR2) sẽ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những người có gen DR4.

Gen di truyền

Do yếu tố miễn dịch

Theo nghiên cứu, tự kháng thể ASCA (anti – Sacharomyces cerevisiae antibodies) và pANCA (perinuclear antineutrophil cytoplasmic antibodies) dương tính ở 80% bệnh nhân bị viêm loét đại trực tràng chảy máu. Đặc biệt, tỷ lệ dương tính này còn cao hơn với những bệnh nhân có kết hợp viêm xơ chít hẹp đường mật tiên phát. 

Do nhiễm khuẩn

Nhiễm khuẩn, nhiễm trùng đường ruột là yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng viêm loét đại trực tràng chảy máu. Yếu tố nhiễm khuẩn có thể gây khởi phát bệnh hoặc những đợt tái phát. Trường hợp tái phát bệnh thường liên quan tới vấn đề vi khuẩn gây nhiễm trùng đường ruột như Shigella, E.Coli, Shigella, Campylobacter…

Do chế độ ăn uống, sinh hoạt

Chế độ ăn uống thiếu khoa học, ăn nhiều thực phẩm cay nóng, đồ chiên rán và sử dụng chất kích thích, đồ có cồn là nguyên nhân gây bệnh và khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn. Bên cạnh đó, phụ nữ dùng thuốc tránh thai thường xuyên còn có nguy cơ mắc bệnh cao gấp 2.5 lần so với người khác.

Chế độ ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh cũng có thể gây viêm loét trực tràng

Do căng thẳng, stress

Căng thẳng, stress kéo dài là một trong những nguyên nhân chính gây nên các bệnh về đường tiêu hóa, trong đó có bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu. Những trường hợp đã mắc bệnh, nếu thường xuyên căng thẳng cũng có thể khiến bệnh ngày càng trở nên nặng hơn. 

Triệu chứng viêm đại trực tràng chảy máu

Viêm loét đại trực tràng chảy máu ở giai đoạn nhẹ và thường có biểu hiện không quá rõ ràng và dễ nhầm lẫn với các bệnh về đường tiêu hóa khác. Nếu gặp phải những triệu chứng dưới đây thì bạn cần đi khám ngay bởi nguy cơ mắc bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu là rất cao.  

Triệu chứng viêm đại tràng chảy máu

• Đau bụng;
• Đi nhiều lần trong ngày, đại tiện phân lỏng, rối loạn phân, có nhầy máu, phân có màu đỏ;
• Triệu chứng ngoài tiêu hóa: viêm màng bồ đào, đau khớp, viêm xơ đường mật;
• Sốt hiếm khi xảy ra, thường ở thể tiến triển nặng hoặc có thể biến chứng;
• Toàn thân: Thiếu máu, gầy sút cân, đôi khi phù do suy dinh dưỡng; 

Viêm đại trực tràng chảy máu có nguy hiểm không? Gây ra biến chứng gì?

Viêm đại trực tràng chảy máu là căn bệnh khá nguy hiểm nếu không được chữa trị sớm. Do vậy, khi phát hiện mắc bệnh thì bệnh nhân cần được điều trị ngay. Bởi bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như:

Phát hiện sớm để bệnh được điều trị kịp thời

Phương pháp chẩn đoán bệnh viêm loét đại tràng chảy máu

Để xác định bệnh và tình trạng bệnh nhằm đưa ra phương pháp chữa trị chính xác, kịp thời. Cụ thể:

Chẩn đoán bệnh viêm loét đại tràng chảy máu

Chẩn đoán lâm sàng

Thông qua những biểu hiện của bệnh như đau bụng, rối loạn phân hoặc bị sút cân không rõ nguyên nhân, thiếu máu, suy dinh dưỡng. 

Chẩn đoán cận lâm sàng

Do những triệu chứng của bệnh khá giống với các bệnh tiêu hóa khác, nên việc chẩn đoán bệnh đôi khi không được chính xác mà cần dựa trên kết quả của việc chẩn đoán cận lâm sàng. 

Người bệnh sẽ thực hiện nội soi đại trực tràng để xác định bệnh cùng các giai đoạn của bệnh dựa trên hình ảnh nội soi. Việc phân loại bệnh dựa theo Baron:

Ngoài hình ảnh nội soi, thì việc chẩn đoán cận lâm sàng còn bao gồm chụp khung đại tràng, mô bệnh học, CT scan ổ bụng thành đại tràng và xét nghiệm. 

Phương pháp điều trị viêm loét đại trực tràng chảy máu như thế nào?

Khi đã chẩn đoán được viêm loét đại trực tràng chảy máu và nguyên nhân gây ra bệnh thì bệnh nhân cần được điều trị ngay. Cụ thể: 

Phương pháp điều trị bệnh viêm loét đại trực tràng 

Nguyên tắc điều trị

Nguyên tắc điều trị viêm loét đại trực tràng chảy máu lần đầu khởi phát là việc sử dụng thuốc. Sau đó, đánh giá sự đáp ứng dựa trên triệu chứng lâm sàng sau 10 – 15 ngày điều trị. 

Trường hợp đã hoặc đang điều trị mà bệnh nặng hơn thì cần bắt đầu bằng loại thuốc đang điều trị cùng một số loại thuốc khác. Trường hợp đã điều trị, nhưng vì một lý do nào đó là ngưng điều trị trong thời gian dài thì tiến hành như trường hợp chưa từng điều trị. Tuy nhiên, sẽ sử dụng thuốc điều trị viêm loét đại trực tràng chảy máu khác với thuốc đã từng sử dụng.

Với trường hợp đã tổn thương tối thiểu ở trực tràng đại tràng sigma thì người bệnh nên kết hợp điều trị tại chỗ bằng việc dùng thuốc thụt hoặc viên đặt ở hậu môn. Trong quá trình điều trị, nên kết hợp điều trị tấn công với điều trị duy trì.

Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa là phương pháp điều trị tiện lợi và đem lại hiệu quả cao. Tuy nhiên, khi thực hiện điều trị việc viêm đại trực tràng chảy máu bằng nội khoa cần lưu ý một số điều sau: 

Dùng thuốc điều trị viêm loét trực tràng chảy máu

• Dùng thuốc theo đúng chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ.
• Nếu trực tràng chảy máu nặng, nên truyền máu cho bệnh nhân ngay để tránh tình trạng tụt huyết áp, thiếu máu. 
• Khi uống thuốc, cần điều chỉnh chế độ ăn uống cho phù hợp, cung cấp đủ dinh dưỡng và chọn thức ăn mềm, dễ tiêu. Đồng thời, cần tránh thực phẩm nhiều dầu mỡ, cay nóng và các loại đồ uống có cồn.

Điều trị ngoại khoa

Người bệnh sẽ được chỉ định cắt đoạn đại tràng hoặc cắt toàn bộ trong những trường hợp: 

Trường hợp bệnh nặng có thể được chỉ định điều trị ngoại khoa

• Chảy máu ồ ạt khó cầm máu
• Thủng đại tràng
• Phình giãn đại tràng nhiễm độc
• Dị sản hoặc ung thư hóa ở mức độ nặng.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm loét đại trực tràng chảy máu

Viêm loét đại trực tràng chảy máu khá nguy hiểm và thậm chí có thể dẫn tới tử vong. Vì vậy, thay vì cố gắng chữa trị thì chúng ta hãy áp dụng những biện pháp phòng ngừa ngay từ đầu để bệnh không ghé thăm. Để phòng ngừa bệnh hiệu quả, bạn hãy: 

Biện pháp phòng ngừa viêm loét đại trực tràng chảy máu

• Ăn uống khoa học: Bữa ăn hàng ngày nên có nhiều thực phẩm dinh dưỡng, dễ tiêu hóa, nhiều chất xơ và ít dầu mỡ. Tránh xa chất kích thích, đồ cay nóng và đồ uống có cồn.
• Sinh hoạt điều độ: Hãy cân bằng sức lực và thời gian, nên dành cho bản thân khoảng thời gian nhất định để nghỉ ngơi. Tránh làm việc quá sức, căng thẳng và stress kéo dài. Luôn giữ tinh thần thoải mái, khỏe khoắn và sảng khoái nhất.
• Vận động thường xuyên: Tập thể dục đều đặn mỗi ngày để có được cơ thể khỏe mạnh giúp phòng tránh bệnh hiệu quả bệnh viêm loét đại tràng chảy máu. 
• Khám sức khỏe định kỳ: Thực hiện khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/ lần để nắm bắt được tình trạng sức khỏe của mình. Khám sức khỏe giúp phát hiện sớm những bất thường để đưa ra phương pháp chữa trị kịp thời, hiệu quả. 

Ngoài những biện pháp trên thì người bệnh có thể kết hợp sử dụng thêm các sản phẩm hỗ trợ cho người mắc bệnh về đại tràng như Tràng Phục Linh, Tràng Phục Linh Plus – Thực phẩm bảo vệ sức khỏe, hỗ trợ giảm các kích thích gây co thắt đại tràng, giảm các triệu chứng của viêm đại tràng co thắt, hội chứng ruột kích thích, hỗ trợ phục hồi niêm mạc đường tiêu hóa. 

Viêm loét đại trực tràng chảy máu là bệnh lý khá nguy hiểm nếu không được điều trị sớm. Vì vậy, người bệnh nên chủ động phòng ngừa và đi khám nếu có dấu hiệu bất thường.