Viêm phúc mạc có nguy hiểm không? Nguyên nhân và cách điều trị

Phúc mạc là thanh mạc lớn nhất trong cơ thể với chức năng bảo vệ tất cả bộ phận trong ổ bụng. Viêm phúc mạc là bệnh nguy hiểm cần được cấp cứu nếu không có thể gây hậu quả khó lường thậm chí là tử vong. Vậy nguyên nhân gây bệnh do đâu? Làm sao để phòng tránh bệnh hiệu quả? Hãy cùng theo dõi bài viết dưới đây của Tràng Phục Linh để không bỏ lỡ những thông tin có liên quan đến bệnh nhé!

Viêm phúc mạc bệnh nguy hiểm có thể gây ảnh hưởng tới tính mạng con người

Viêm phúc mạc là gì? 

Theo Bác sĩ Võ Thị Thùy Trang – Bác sĩ Nội soi tiêu hóa –Khoa Khám bệnh & Nội khoa – Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng cho biết: Phúc mạc giống như mạng lụa mỏng bọc lót bên trong thành bụng với tác dụng bảo vệ bao bọc toàn bộ cơ quan chức năng có trong ổ bụng. Viêm phúc mạc là khi các lớp màng phúc mạc trên bị nhiễm trùng, thường bị gây ra bởi nhiễm trùng hoặc nhiễm nấm. Bên cạnh đó, nó cũng có thể được tạo nên bởi sự tích tụ của chất dịch phúc mạc, các chấn thương hoặc bệnh viêm nhiễm khác. 

Để chống nhiễm trùng và ngăn chặn các trường hợp nhiễm trùng khác có thể xảy ra thì bệnh viêm phúc mạc cần được can thiệp và chăm sóc y tế ngay lập tức. Thông thường, bệnh sẽ được điều trị bằng kháng sinh, có thể phẫu thuật đối với một vài trường hợp đặc biệt. Khi không được chữa trị đúng lúc bệnh có thể dẫn tới nhiễm trùng toàn thân gây biến chứng nghiêm trọng và đe dọa đến tính mạng và sức khỏe của người bệnh.  

Nguyên nhân gây các bệnh viêm phúc mạc 

Viêm phúc mạc thứ phát

Tình trạng viêm nhiễm hay còn gọi là nhiễm trùng phúc mạc thường xuất phát từ một số biến chứng khoa ngoại xảy ra trong ổ bụng như: 

• Do viêm bộ phận trong khoang bụng: viêm ruột thừa, viêm ruột hoại tử, viêm túi thừa. 
• Thủng, loét các cơ quan như loét túi thừa, viêm loét dạ dày tá tràng, viêm túi mật hoại tử. 
• Do một vài biến chứng sau cuộc phẫu thuật như sang chấn thủng tạng, nhồi máu tạng, sinh thiết tạng. 
• Thường xuyên bị chấn thương ổ bụng. 
• Do áp xe tạng lan ra khu vực ổ bụng. 
• Các chất hóa học như mật, nước tiểu hoặc các chất hóa học ngoại sinh bị vỡ tràn vào khoang màng bụng. 
• Ngoài ra bệnh còn có thể gặp ở bệnh nhân HIV/AIDS do suy giảm hệ miễn dịch trong cơ thể. 

Nguyên nhân gây viêm phúc mạc thứ phát là gì?

Viêm phúc mạc nguyên phát 

Viêm phúc mạc nguyên phát được hình thành bởi sự tấn công của vi khuẩn tự phát. Chúng có thể bắt nguồn từ bạch huyết, đường máu hoặc lây truyền vi khuẩn từ lòng ruột ra bên ngoài. 

Ngoài ra, bệnh còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm khác như tràn dịch khoang bụng, xơ gan mất bù, nhiễm trùng phúc mạc nguyên phát.

Viêm phúc mạc ruột thừa 

Bị viêm phúc mạc ruột thừa là hệ quả nặng của bệnh viêm ruột thừa cấp gây nên. Nguyên nhân chính gây bệnh là do bệnh không được phát hiện và điều trị kịp thời dẫn tới vỡ mủ trong khoang bụng, làm sốc nhiễm khuẩn thậm chí nặng hơn gây tử vong. 

Viêm phúc mạc bào thai 

Theo ý kiến từ nhiều bác sĩ chuyên khoa, viêm phúc mạc bào thai là do tai biến mạch máu ruột làm hoại tử ruột trong quá trình mang thai. Từ đó phân su tràn hết ra ổ bụng dẫn đến tình trạng viêm phúc mạc bào thai. 

Viêm phúc mạc tiên phát 

Đối với những trường hợp này bệnh nhân thường không có biểu hiện, vậy nên để chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân gây bệnh viêm phúc mạc tiên phát các bác sĩ sẽ phải nuôi tế bào cổ trướng và làm các xét nghiệm cần thiết để đếm số lượng tế bào trong cơ thể. 

Một trong số các nguyên nhân có thể kể tới như: 

• Xơ gan 
• Rối loạn của hệ vi khuẩn trong ruột.
• Dịch cổ trướng có sự xuất hiện của vi khuẩn.
• Nhiễm trùng phế cầu. 
• Nhiễm trùng tiết niệu.
• Nồng độ protein trong dịch cổ trướng cao.
• Các bệnh viêm họng, nhiễm trùng răng, viêm tế bào….
• Nồng độ bilirubin trong huyết thanh cao hơn 42,75 μmol/L.
• Phình, chảy máu tĩnh mạch.
• Sử dụng thuốc bơm proton. 

Viêm phúc mạc tiên phát có thể do xơ gan, viêm tế bào, viêm họng…. gây nên

Viêm phúc mạc toàn thể 

Viêm phúc mạc toàn thể được chia thành 2 loại và mỗi loại sẽ được hình thành bởi các nguyên nhân khác nhau: 

Viêm phúc mạc toàn thể tiên phát: Do phúc mạc bị tấn công bởi ổ viêm từ bên ngoài ổ phúc mạc tràn vào (trường hợp này có khả năng xảy ra thấp chỉ 1%). Bên cạnh đó, bệnh cũng có thể do vi khuẩn phế cầu, lậu cầu, lao gây nên và có thể tiếp nhận điều trị nội khoa. 

Viêm phúc mạc toàn thể thứ phát: Những tổn thương cạnh phúc mạc hoặc tạng phúc mạc khi bị vỡ sẽ gây nên những tổn thương cho cơ thể gây thủng ổ loét dạ dày tá tràng, viêm ruột thừa, viêm phúc mạc mật……Bệnh được hình thành do nhiều vi khuẩn gây nên, vì thế diễn biến thường khó lượng nếu nặng có thể mổ cấp cứu. 

Viêm phúc mạc khu trú 

Viêm phúc mạc khu trú thường được tạo nên bởi ổ mủ bên trong thành bụng hoặc được gọi với tên khác là áp xe ổ bụng. Có thể xử lý bệnh bằng cách dẫn lưu ổ áp xe. 

Ngoài ra, đây còn được biết đến là giai đoạn đầu của viêm phúc mạc toàn thể hoặc hệ quả để lại sau khi bị áp xe ổ bụng như: áp xe ruột thừa, áp xe douglas, áp xe dưới cơ hoành…. 

Viêm phúc mạc tiểu khung 

Bệnh viêm phúc mạc tiểu khung là trường hợp cơ quan vùng xương chậu bị nhiễm trùng có thể là nhiễm trùng vòi tử cung, phúc mạc chậu, buồng trứng. Bệnh kéo dài sẽ gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như áp xe vòi tử cung thậm chí là tử vong.

Hiện nay, có nhiều nguyên nhân gây bệnh tuy nhiên phổ biến nhất phải kể tới: 

• Do áp xe buồng trứng hoặc vòi tử cung bị vỡ. 
• Biến chứng của các bệnh lý về viêm vòi trứng, viêm tử cung. 
• Sau khi sinh mổ hoặc sau khi sảy thai bị nhiễm trùng. 
• Nguyên nhân đến từ việc phẫu thuật cắt tử cung, cắt ruột thừa bị viêm hay xuất phát từ đường khâu sau khi thực hiện nối ruột thừa thành công. 
• Những tổn thương khi triệt sản bằng phương pháp nội soi. 
• Nhiễm trùng âm đạo và nhiễm khuẩn ruột. 

Viêm phúc mạc tử cung do nhiễm trùng phúc mạc chậu gây nên 

Triệu chứng thường gặp của bệnh viêm phúc mạc

Triệu chứng bệnh sẽ tùy thuộc vào mức độ và nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên đối với người mắc bệnh này thường có một số triệu chứng điển hình như: nôn khan, bí trung tiện và đại tiện, những cơn đau bụng xuất hiện liên tục có thể trở nên nghiêm trọng hơn khi vận động mạnh, môi khô, mắt thâm quầng, lưỡi bẩn, liên tục khát nước, lượng nước sau mỗi lần đi tiểu rất ít, sốt cao từ 39 – 40 độ C, thành bụng cứng – bụng chướng hoặc bị đau khi ấn vào bụng…..

Biến chứng nguy hiểm của bệnh 

Khi không được tiếp nhận và điều trị đúng lúc bệnh sẽ gây nên một số biến chứng nguy hiểm điển hình dưới đây: 

Nhiễm trùng huyết: Khi rơi vào trường hợp này bệnh sẽ tiến triển nhanh hơn bình thường gây ảnh hưởng và suy yếu nhiều cơ quan và đe dọa tính mạng của con người. 

Du khuẩn huyết: Biến chứng tạo cơ hội cho vi khuẩn xâm nhập vào máu. 

Ngoài ra bệnh còn gây các biến chứng nguy hiểm khác như suy đa cơ gan, hội chứng bệnh gan thận, tắc ruột, cơ thể mất nước làm rối loạn điện giải, nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng…. 

Các phương pháp điều trị và phòng ngừa bệnh 

Phương pháp điều trị

• Dùng thuốc kháng sinh, đặt ống hút dạ dày để bụng bớt căng đau và hạn chế chướng bụng. 
• Thực hiện ca phẫu thuật để loại bỏ ổ viêm nhiễm trong ổ bụng bằng cách cắt bỏ chỗ bị viêm. Đối với phần dịch chưa lấy được hết trong quá trình phẫu thuật có thể dẫn lưu đưa ra ngoài để hút dịch và mủ trong đó. 
• Bên cạnh đó, bệnh nhân còn được điều trị bằng nhiều cách khác như truyền dẫn đường tĩnh mạch, thuốc giảm đau, thở oxy hoặc gấp hơn là truyền máu. 

Sử dụng thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh cũng là cách điều trị phổ biến với những người mắc viêm phúc mạc

Phương pháp phòng ngừa 

Khả năng bị nhiễm trùng phúc mạc đối với những bệnh nhân đang phải lọc máu qua màng bụng. Do đó để hạn chế tình trạng viêm nhiễm bạn cần chú ý tới một vài vấn đề trong việc sinh hoạt hàng ngày như: 

• Giữ gìn sạch sẽ đôi tay đặc biệt là giữa các móng tay và phần dưới móng. 
• Vệ sinh sạch vùng da xung quanh ống thông mỗi ngày bằng chất khử trùng.  
• Không ngủ với thú cưng, động vật. 
• Để thiết bị lọc máu ở nơi khô ráo, sạch sẽ. 

Viêm phúc mạc là bệnh lý nguy hiểm có thể gây ảnh hưởng tới tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Do đó ngay sau khi phát hiện cơ thể có dấu hiệu bất thường hoặc nghi ngờ có những triệu chứng của bệnh thì hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra thăm khám và tìm ra phác đồ chữa bệnh phù hợp.