Cách phòng chống bệnh kiết lỵ hiệu quả ngay tại nhà

Bệnh kiết lỵ là một trong những căn bệnh nguy hiểm của hệ tiêu hoá, nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe doạ tính mạng. Cùng Tràng Phục Linh PLUS tìm hiểu các cách phòng chống bệnh kiết lỵ hiệu quả qua bài viết dưới đây.

Thông tin chung về bệnh kiết lỵ

Trước khi đi tìm hiểu các cách phòng chống bệnh kiết lỵ, bạn cần nắm rõ được kiến thức cơ bản về căn bệnh này Cụ thể như sau:

Bệnh kiết lỵ là gì?

Bệnh kiết lỵ là tình trạng nhiễm trùng ở ruột già do Entamoeba histolytica hoặc do vi khuẩn Shigella gây ra. Nó còn được gọi khác là tiêu chảy vi khuẩn, gây ra bởi vi khuẩn có thể lây lan qua thực phẩm, nguồn nước, tiếp xúc trực tiếp với người bị nhiễm bệnh hoặc thông qua tiếp xúc với đồ dùng cá nhân.

Trong giai đoạn đầu, hầu hết các bệnh nhân đều không có triệu chứng, một số trường hợp bị tiêu chảy nhẹ kéo dài hoặc nghiêm trọng hơn là lỵ tối cấp. Thời gian ủ bệnh của bệnh kiết lỵ thường kéo dài trong vòng 1 – 7 ngày. Nhưng chỉ cần sau thời gian này, triệu chứng của bệnh sẽ xuất hiện vô cùng đột ngột.

Triệu chứng của bệnh kiết lỵ

Triệu chứng của bệnh kiết lỵ thường bao gồm:

Tiêu chảy: Đây là triệu chứng chính của bệnh kiết lỵ. Người bệnh có thể trải qua tiêu chảy cục bộ hoặc toàn bộ ruột, thường đi cùng cảm giác cần phải đi tiểu nhanh chóng và thường xuyên.

Đau bụng: Đau bụng có thể kéo dài và đau nhức, thường xuất phát từ vùng bụng dưới, đau co rút từng cơn.

Sốt trên 38 độ: Người bệnh có thể có sốt, đặc biệt khi bệnh lý trở nên nặng hơn.

Buồn nôn và nôn mửa: Cảm giác buồn nôn có thể đi kèm với việc nôn mửa.

Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi, suy sụp do mất nước và chất điện giải qua tiêu chảy liên tục.

Máu trong phân: Trong một số trường hợp nặng, có thể có máu hoặc chất nhầy trong phân.

Những triệu chứng này có thể biến đổi từ nhẹ đến nặng và thường xuất hiện trong vòng từ 3 đến 7 ngày. Đối với trẻ em, người già hoặc những người có hệ miễn dịch suy yếu, bệnh kiết lỵ có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng hơn. 

Bệnh kiết lỵ ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống người bệnh

Nguyên nhân gây bệnh kiết lỵ

Để có thể xây dựng được các cách phòng chống bệnh kiết lỵ hiệu quả nhất, thì bạn cần phải nắm rõ được nguyên nhân gây ra tình trạng này. Nguyên nhân gây bệnh kiết lỵ chủ yếu liên quan đến việc tiếp xúc với vi khuẩn này qua các con đường sau:

Tiếp xúc trực tiếp: Vi khuẩn có thể lây truyền thông qua tiếp xúc trực tiếp giữa người bệnh và người khỏe mạnh, đặc biệt là qua phân bệnh nhân. Ví dụ như không rửa tay kỹ sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc vật dụng đã tiếp xúc với vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng.

Thức ăn và nước uống bị nhiễm khuẩn: Vi khuẩn Shigella cũng có thể lan truyền qua thức ăn hoặc nước uống bị nhiễm khuẩn. Thực phẩm không được chế biến và bảo quản đúng cách, đặc biệt là thực phẩm tươi sống hoặc không được nấu chín kỹ có thể chứa vi khuẩn và gây bệnh.

Điều kiện môi trường không sạch sẽ: Vi khuẩn Shigella có thể tồn tại trong môi trường không sạch sẽ, nhất là nguồn nước bẩn, phân người hoặc thức ăn không được bảo quản đúng cách.

Bệnh kiết lỵ có nguy hiểm không? 

Bệnh kiết lỵ có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt là đối với trẻ em, người già và những người có hệ miễn dịch suy yếu. Dưới đây là một số biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra khi mắc bệnh kiết lỵ:

Nhiễm khuẩn huyết

Một số trường hợp bệnh kiết lỵ có thể lan sang hệ thống tuần hoàn máu, gây ra nhiễm khuẩn huyết. Đây là một tình trạng rất nguy hiểm có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên cũng khá hiếm gặp, thường chỉ xuất hiện với người miễn dịch kém như bị nhiễm HIV hoặc ung thư.

Viêm khớp do nhiễm trùng

Nhiễm trùng Shigella cũng có thể gây ra viêm khớp, dẫn đến đau đớn và sưng tại các khớp. Khoảng 2% bệnh nhân bị biến chứng này, có thể kéo dài hàng tháng hoặc hàng năm.

Bệnh kiết lỵ đặc biệt nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời

Co giật

Trong một số trường hợp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, bệnh kiết lỵ có thể gây co giật. Đây là một biến chứng nghiêm trọng và cần được điều trị ngay lập tức.

Hội chứng tăng urê huyết tán huyết (HUS)

Hội chứng HUS gây ra sự phá hủy tế bào máu, có thể dẫn đến suy thận và các vấn đề về huyết áp, gây nguy hiểm đến tính mạng, đặc biệt là ở trẻ em.

Biến chứng nghiêm trọng khác

Ngoài các biến chứng đã đề cập, bệnh kiết lỵ còn có thể gây ra những vấn đề khác như viêm ruột cấp tính, viêm não, áp xe gan hoặc gây ra vấn đề về hệ tiêu hóa và hệ thống thần kinh.

Điều trị bệnh kiết lỵ như thế nào?

Điều trị bệnh kiết lỵ thường tập trung vào việc giảm các triệu chứng và loại bỏ vi khuẩn Shigella khỏi cơ thể. Điều trị thông thường bao gồm các phương pháp sau:

Hydrat hóa

Việc duy trì cân bằng nước và điện giải trong cơ thể rất quan trọng vì tiêu chảy liên tục có thể gây mất nước và chất điện giải. Uống nước và các dung dịch điện giải như nước muối pha loãng hoặc dung dịch chứa các dạng chất khoáng cần thiết giúp tái cân bằng điện giải.

Dinh dưỡng

Bạn cần duy trì chế độ ăn uống nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa, bao gồm các loại thức ăn như cơm nước, bánh mì, chuối và các loại thức ăn giàu nước, giàu kali để giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng sau khi mất nước và chất điện giải.

Có thể sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị bệnh kiết lỵ

Kháng sinh

Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể kê đơn kháng sinh để điều trị bệnh kiết lỵ, đặc biệt là nếu triệu chứng rất nặng hoặc nếu có nguy cơ nhiễm trùng huyết. Tuy nhiên, việc sử dụng kháng sinh cần được chỉ định và theo dõi chặt chẽ để tránh sự chống lại kháng sinh từ vi khuẩn.

Chăm sóc y tế

Nếu có những biến chứng nghiêm trọng như sốt cao, co giật, mất nước nặng, hoặc bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy tình trạng nguy hiểm, bạn cần điều trị tại cơ sở y tế để đảm bảo điều trị chính xác và kịp thời.

Cách phòng chống bệnh kiết lỵ

Các biện pháp phòng chống bệnh kiết lỵ rất quan trọng để ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn. Dưới đây là một số cách phòng chống bệnh kiết lỵ bạn cần biết:

Rửa tay thường xuyên và đúng cách

Cách phòng chống bệnh kiết lỵ đầu tiên phải nhắc đến đó chính là việc thường xuyên rửa tay, bởi đây là con đường dễ dẫn đến mắc trùng kiết lỵ nhất. Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi chuẩn bị thức ăn, trước khi ăn và sau khi sử dụng nhà vệ sinh. Việc rửa tay kỹ thuật và đầy đủ trong ít nhất 20 giây có thể loại bỏ vi khuẩn và ngăn ngừa sự lây lan của chúng.

Rửa tay bằng xà phòng đúng cách giúp phòng chống trùng kiết lỵ

Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm

Cách phòng chống bệnh kiết lỵ thứ hai cần nắm rõ là ngăn chặn nguồn lây từ thức ăn. Chế biến thức ăn đúng cách, nấu chín hoàn toàn thực phẩm trước khi ăn. Tránh ăn thực phẩm sống, không chín hoặc không được bảo quản đúng cách.

Hạn chế ăn uống ngoài lề đường, thức ăn không rõ nguồn gốc. Vệ sinh khu vực chế biến, khu vực ăn uống và nơi bảo quản thực phẩm thường xuyên.

Vệ sinh khử khuẩn nhà cửa thường xuyên

Lau chùi và vệ sinh nhà cửa, đặc biệt là những nơi tiếp xúc thường xuyên như bàn, tay nắm cửa, phòng tắm và nhà bếp. Sử dụng các chất tẩy rửa có khả năng kháng khuẩn để tiêu diệt vi khuẩn.

Ngoài ra, một trong những khu vực cần phải vệ sinh hằng ngày chính là nhà vệ sinh. Đây là nơi thường xuyên tiếp xúc với nhiều loại chất thải và rất ẩm ướt, tạo điều kiện cho trùng kiết lị phát triển. 

Vệ sinh nhà cửa thường xuyên là cách phòng chống trùng kiết lỵ tốt

Cách ly với người đang bị bệnh

Nếu ai đó trong gia đình bị bệnh kiết lỵ, cần cách ly người đó khỏi người khác, đặc biệt là trong việc sử dụng phòng vệ sinh và khi chuẩn bị thức ăn. Kể cả khi đã hết các triệu chứng, thì vi khuyển gây bệnh vẫn tồn tại trong phân của người bệnh từ 1 - 2 tuần. 

Ăn uống khoa học

Cách phòng chống bệnh kiết lỵ hiệu quả chính là bổ sung cho cơ thể đầy đủ các nguồn dinh dưỡng cần thiết để tăng cường hệ miễn dịch, chống lại sự tấn công của vi khuẩn. Các loại thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa như sữa chua, rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại thực phẩm có tính diệt khuẩn như tỏi, lá chè, ngó sen,...

Sử dụng tinh dầu gừng

Tinh dầu gừng được cho là có tính chất kháng khuẩn và có thể hỗ trợ trong việc giảm nguy cơ nhiễm vi khuẩn. Có thể sử dụng tinh dầu gừng trong việc làm sạch môi trường, nhưng cần thực hiện đúng cách và không để tinh dầu tiếp xúc trực tiếp với da mà không được pha loãng.

Nhớ rằng, việc thực hiện đầy đủ các cách phòng chống bệnh kiết lỵ như vệ sinh cá nhân và an toàn thực phẩm là biện pháp tốt nhất để ngăn chặn sự lây lan của bệnh kiết lỵ và các bệnh nhiễm trùng đường ruột khác. Lưu ý, nếu phát hiện cơ thể bị mắc bệnh kiết lỵ kèm theo các biến chứng khác, không nên tự ý chữa tại nhà, hãy đến bác sĩ để được thăm khám và có hướng điều trị cụ thể nhé.

• Phân biệt lỵ amip và lỵ trực khuẩn
• Viêm loét đại tràng - Bệnh dễ nhầm lẫn với kiết lỵ
• Tiêu chảy ra máu là bệnh gì? Có nguy hiểm không